Tüketici enflasyonunda yükseliş sürerken taze meyve sebze ile akaryakıttaki fiyat düşüşleri nedeniyle yıllık enflasyon yüzde 80,21’de kaldı. Son iki ayda yıllık enflasyon sadece 1.5 puan artarken ekonomistler eylül ve ekimde yüzde 85 ile zirvenin görülmesini bekliyor.
Enflasyon Mayıs 2021’den bu yana kesintisiz 15 aydır yükselişini sürdürüyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre ağustosta aylık enflasyon yüzde 1,46 ile yüzde 2 olan beklentilerin altında kalırken, yıllık enflasyon da yüzde 80,21’e yükseldi. Son iki ayda sadece 1.5 puan yükselirken aylık ortalama artış hızı da geriledi. Aralık 2021’de yüzde 13,58 ile sert yükselen aylık enflasyon 2022 boyunca haziran ayına kadar hızlı artışını korudu. Ocakta yüzde 11,1, şubatta yüzde 4,81, martta yüzde 5,46, nisanda yüzde 7,25, mayısta yüzde 2,98, haziranda yüzde 4,95 artan aylık enflasyon temmuzda yüzde 2,37, ağustosta ise yüzde 1,46 artış gösterdi. İstanbul Ticaret Odası ve ENAG hesaplamalarından farklı olarak TÜİK verilerinde gözle görülür ivme kaybı yaşandı. Buna rağmen yıllık yüzde 80,21 enflasyon 1998 yılından beri görülen yeni en yüksek seviye oldu. Önceki gün yayınlanan Orta Vadeli Plan’da ise enflasyonun bu yıl sonunda öngörülen yüzde 65 seviyesinden önümüzdeki yıl yüzde 24,9’a düşeceği tahmin ediliyor.
TÜİK verilerine göre taze meyve ve sebze fiyatlarındaki düşüşün getirdiği etkiyle gıda grubunda beklentinin altında kalan aylık enflasyon ve benzin ile motorindeki fiyat düşüşleriyle ulaştırma grubundaki negatif enflasyon ağustos ayı enflasyonunda etkili oldu. Bunun yanı sıra eğitim ve sağlıkta yüksek fiyatlar gözlenmeye devam etti. İlaç fiyatları temmuzda olduğu gibi ağustos ayında da zam şampiyonları listesinde yer alırken eylülde hem elektrik ve doğalgaz zammı hem de eğitim döneminin getirdiği zamlarla enflasyonun yüzde 85 seviyelerine doğru hareket etmesi bekleniyor.
Ekmek ve tahıllarda yıllık enflasyon yüzde 106,68
Gıda grubunda taze meyve ve sebzelerde aylık enflasyon yüzde 6,31 düşerken işlenmemiş gıda grubunda meyve sebze kaynaklı yüzde 2,02’lik gerileme gözlendi. Mevye sebzenin yanı sıra kuzu etinde yüzde 2,33, margarinde yüzde 2,16, tavukta yüzde 8’lik fiyat düşüşleri görüldü. Bunun yanı sıra işlenmiş gıdada ise aylık artışlar sürdü. İşlenmiş gıdada aylık yüzde 3,41, ekmek ve tahıllarda ise yüzde 3,76 fiyat artışları yaşandı. İşlenmiş gıdada yıllık enflasyon yüzde 100,38’i, ekmek ve tahıllarda ise yüzde 106,68’i buldu.
Alkollü içki ve tütün grubunda ağustosta TÜİK’e göre bir değişim yaşanmazken konut grubunda yüzde 2,05’lik artışın manşet enflasyonu artırıcı etkisi 0.3 puan oldu. Kiralarda aylık artış yüzde 4,4, yıllık artış ise yüzde 30,81 olarak hesaplandı. Hükümet yıllık kira artışını temmuzdan itibaren yüzde 25 ile sınırlamıştı. Ancak eylülde elektrik ve doğalgazın birim fiyatına, ithalat fiyatlarındaki artış nedeniyle abone gruplarına göre yüzde 20 ile yüzde 50 arasında zam yapılırken, ekonomistler zammın enflasyona etkisinin iki puanı geçebileceğini belirttiler. Doğrudan etkisi 0.8 puan ile gelecek ay başlayacak ve firmaların fiyatlarına maliyet artışlarını ne ölçüde yansıtacağına göre değişiklik gösterecek.
Ev eşyası grubunda beyaz eşyada kur ve talep artışı nedeniyle gelen zamların etkisi hissedildi. Buzdolabı grubu yüzde 7,22 aylık artışla ağustos ayının zam şampiyonları arasında yer alırken ev eşyası grubunda aylık yükseliş yüzde 3,35 oldu ve manşet enflasyona katkısı 0.3 puan hesaplandı. Sağlıkta ise temmuzda yüzde 16,62, ağustosta yüzde 16,72 artan ilaç fiyatlarının etkisi büyük. Sağlık grubunda aylık enflasyon yüzde 7,01 manşet enflasyona etki ise 0.22 puan oldu.
