2021 yılında 15 milyar 883 milyon dolarlık gıda ihracatının 9 milyar 217 milyon dolarlık kısmını; 7 milyar 100 milyon dolarlık ithalatın 3 milyar 594 milyon dolarlık kısmını sanayi sektöründeki girişimler gerçekleştirdi. İçeceklerde toplam 483 milyon 332 bin dolarlık ihracatın 140 milyon 470 bin dolarlık kısmını sanayi, 732 milyon 966 bin dolarlık ithalatın 428 milyon 640 bin dolarlık kısmını ticaret sektöründeki girişimler yaptı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Girişim Özelliklerine Göre Dış Ticaret İstatistikleri, 2021 verilerini açıkladı.
Dış ticaret verileri ile iş kayıtları sisteminde yer alan girişimlerin ana faaliyet türü ve çalışan sayısı bilgileri eşleştirilerek, dış ticaret yapan girişimlerin özellikleri elde ediliyor.
İhracatın %41,6’sı, ithalatın ise %61,4’ü büyük ölçekli girişimlerden
Dış ticaret istatistikleri ve iş kayıtları sistemi kullanılarak elde edilen verilere göre, 2021 yılında 101 bin 319 girişim ihracat, 102 bin 931 girişim ithalat yaptı. Yapılan eşleştirmede, ihracat ve ithalat yapan girişimlerin yaklaşık %100’ünün bilgilerine ulaşılırken, bu girişimler toplam ihracatın ve ithalatın neredeyse tamamını gerçekleştirdi.
Toplam ihracatın %19,7’sini yapan 1-9 kişi çalışanı olan mikro ölçekli girişimler, toplam ihracat yapan girişimlerin %62,6’sını oluşturdu. İhracatta, 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli girişimlerin payı %19,2, 50-249 kişi çalışanı olan orta ölçekli girişimlerin payı %19,4, 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli girişimlerin payı ise %41,6 oldu.
Toplam ithalatın %10,6’sını 1-9 kişi çalışanı olan mikro ölçekli girişimler yaptı. İthalatta, 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli girişimlerin payı %11,0, 50-249 kişi çalışanı olan orta ölçekli girişimlerin payı %16,9 oldu. 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli girişimlerin ithalattaki payı %61,4 olurken; bu girişimler toplam ithalat yapan girişimlerin %3,1’ini oluşturdu.
İhracatın ve ithalatın yarısından fazlasını, sanayi sektöründeki girişimler gerçekleştirdi
Girişimin ana faaliyetine göre ihracatın %55,5’ini, ithalatın ise %54,8’ini sanayi sektöründe faaliyet gösteren girişimler yaptı. Ana faaliyeti ticaret olan girişimlerin ihracattaki payı %40,9, ithalattaki payı ise %32,0 düzeyinde gerçekleşti.
Sanayi sektörünün ihracatında 250+ kişi çalışanı olan büyük ölçekli girişimler %67,2 pay ile öne çıktı. Ticaret sektörünün ihracatında ise %92,0 pay ile 1-249 kişi çalışanı olan küçük ve orta ölçekli girişimlerin hâkimiyeti devam etti.
Sanayi sektörü ithalatında büyük ölçekli girişimler %79,4 pay ile öne çıktı. Ticaret sektöründe, büyük ölçekli girişimlerin payı %24,9’dan %30,1’e yükselirken, diğer sektöründe büyük ölçekli girişimler %63,0 pay ile önde olmaya devam etti.
Sanayi sektörü ihracatının %47,1’i AB ülkelerine
Ana faaliyeti sanayi olan girişimler, ihracatlarının %47,1’ini AB 27 ülkelerine, %13,2’sini AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerine ve %12,4’ünü Yakın ve Orta Doğu ülkelerine gerçekleştirdi. AB 27 ülkelerine yapılan ihracatın %63,3’ünü sanayi, %34,7’sini ticaret, %2,0’ını ise diğer sektöründeki girişimler yaptı.
Ana faaliyeti sanayi olan girişimler, ithalatlarının %33,4’ünü AB 27 ülkelerinden, %24,0’ını Diğer Asya ülkelerinden, %16,4’ünü ise AB üyesi olmayan Avrupa ülkelerinden gerçekleştirdi. Ana faaliyeti ticaret olan girişimlerin en çok ithalat yaptığı ülke grupları sırasıyla %34,3 pay ile AB 27 ülkeleri, %31,4 ile Diğer Asya ve %13,8 ile AB üyesi olmayan Avrupa ülkeleri oldu.
İmalat sanayi ürünleri ihracatının %56,8’ini ana faaliyeti sanayi olan girişimler, %39,9’unu ise ana faaliyeti ticaret olan girişimler gerçekleştirdi. Ana faaliyeti sanayi olan girişimlerin yaptığı ihracatın ise %96,2’sini imalat sanayi ürünleri, %1,7’sini tarım, ormancılık ve balıkçılık ürünleri oluşturdu.
İmalat sanayi ürünleri ithalatının %52,2’si sanayi, %38,8’i ticaret ve %9,0’ı diğer sektörlerdeki girişimler tarafından yapıldı. Ana faaliyeti sanayi olan girişimlerin ithalatının %72,2’sini imalat sanayi ürünleri, %4,3’ünü madencilik ürünleri, %4,2’sini ise tarım, ormancılık ve balıkçılık ürünleri oluşturdu.
İhracatın %60,7’si ilk 500 girişim tarafından gerçekleştirildi
İhracatın %60,7’sini, ithalatın ise %76,0’ını ilk 500 girişim yaptı. En çok ihracat yapan ilk 5 girişim toplam ihracatın %12,5’ini, en çok ithalat yapan ilk 5 girişim ise ithalatın %20,7’sini gerçekleştirdi.
Sanayi sektöründe en fazla ihracat yapan ilk 5 girişimin sanayi sektöründeki payı %13,5, ticaret sektöründe en fazla ihracat yapan ilk 5 girişimin ticaret sektöründeki payı ise %11,2 oldu. Sanayi sektöründe en fazla ithalat yapan ilk 5 girişiminin payı %17,9, ticaret sektöründe ise %10,5 oldu.
Dış ticarette yoğunlaşma, 2021
Girişimlerin %57,7’si tek ülkeden ithalat yaptı
Girişimlerin %43,5’i tek ülkeye ihracat yaparken, %16,6’sı iki ülkeye ihracat yaptı. Yirmi ve daha fazla ülkeye ihracat yapan girişimlerin oranı %4,8 iken, bu girişimlerin ihracattaki payı %58,9 oldu.
Girişimlerin %57,7’si tek ülkeden ithalat yaparken, %14,3’ü iki ülkeden ithalat yaptı. Yirmi ve daha fazla ülkeden ithalat yapan girişimlerin oranı %2,1 iken, bu girişimlerin ithalattaki payı %54,6 oldu.
Dış ticaret yapılan ülke sayısına göre girişimlerin payı, 2021
Dış ticaret yapılan ülke sayısına göre dış ticaret payı, 2021
Ana faaliyeti gıda ürünleri ve içecek olan girişimlerin dış ticareti
TÜİK’in verilerine göre, dış ticaret fazlası veren gıda sektörüne gelince…
2021’de 15 milyar 883 milyon 774 bin dolarlık gıda ürünleri ihracatının, 9 milyar 217 milyon 265 bin dolarlık bölümünü sanayi, 6 milyar 53 milyon 951 bin dolarlık kısmını ticaret, 612 milyon 557 bin dolarlık kısmını diğer sektörlerdeki girişimler gerçekleştirdi.
Buna karşılık, 3 milyar 594 milyon 955 bin dolarlık bölümünü sanayi, 2 milyar 984 milyon 744 bin dolarlık kısmını ticaret, 520 milyon 965 bin dolarlık kısmını diğer sektörlerdeki girişimler olmak üzere toplam 7 milyar 100 milyon 665 bin dolar gıda ithalatı yapıldı.
İçeceklerde ise 140 milyon 470 bin dolarlık kısmı sanayi, 283 milyon 971 bin dolarlık kısmı ticaret, 13 milyon 891 bin dolarlık kısmı diğer sektörlerdeki girişimler tarafından toplam 483 milyon 332 bin dolarlık ihracat,
272 milyon 291 bin dolarlık kısmı sanayi, 428 milyon 640 bin dolarlık kısmı ticaret, 32 milyon 35 bin dolarlık kısmı diğer sektörlerdeki girişimler tarafından toplam 732 milyon 966 bin dolarlık ithalat yapıldı.
Kaynak: www.gidahatti.com
