Ayşe Özek Karasu
Batılı siyaset Putin’i dünyadaki gıda krizini şantaj aracı olarak kullanmakla suçluyor. Olabilir.
Gıda fiyatlarının artmasıyla dünyada açlık çeken insan sayısı 825 milyona yükseldi, ancak bunun tek sebebi Rusya’nın savaşı değil. Zenginlerin de dahli büyük. Dünyanın doyması için öncelikle gelişmiş ülkelerin tahılın önemli bölümünü hayvan yemi olarak kullanmaktan vazgeçmeleri gerekiyor. Yani yoğun et tüketimi içeren beslenme alışkanlıkları değişmek zorunda.
Motorlu araçlarını beslemek için buğdayı ve şeker pancarını, mısırı ve arpayı biyoyakıta dönüştürme furyası da hız kesmek zorunda. Bu alternatif enerji kaynağı iklim krizine karşı faydalı mı? Evet. Ama öncelikle insanların doyması lazım. İklim değişikliğini durdurmanın başka yolları da var; mesela et tüketimini kısmak gibi!
***
İstanbul’da dün Türkiye ile BM’nin gözetiminde Ukrayna ve Rusya’nın katılımıyla imzalanan tahıl koridoru anlaşması planlandığı gibi hayata geçerse piyasalarda mutlaka rahatlama olacak. Dünya Gıda Programı, başta Lübnan olmak üzere Ortadoğu, Afrika ve Güneydoğu Asya ülkelerine tahıl sevkiyatını yapabilecek.
Sadece Ukrayna’nın buğdayı değil Rusya’nın da buğdayı ve gübresi ihraç edilebilecek ki, gübre fiyatlarındaki artış da gıda krizini tetikliyordu. Dünyanın en büyük azotlu gübre ihracatçıları olan Çin ve Rusya geçen yıl sonu itibariyle dış satımlarını zaten yüzde 40’a varan oranda düşürmüştü. Rusya’dan ihracatın durmasıyla kıtlık büyüdü, doğalgaz fiyatlarındaki artış da gübre üretiminin düşmesine neden oldu ve çiftçiler gübresiz tarıma yöneldi. Bu nedenle daha düşük ve kalitesiz hasat bekleniyor.
