Aycan KARADAĞ
Marketler fiyatları kontrol etme gücünü ellerinde tutuyor. Zincir marketler, girdi maliyetleri, depolama ve tedarik zincirinde yaşanan sorunlar ve kontrolsüzlük, fiyatları her geçen gün arttırıyor.
Gıda enflasyonu yüzde 89,1 ile dünya ortalamasının üç katı civarında. Fiyatlardaki hızlı artış çok yönlü nedenleri bulunuyor. Bunların başında ise zincir marketlerin önlenemeyen yükselişi, üretimin ithal girdi bağımlılığı ve AKP’nin yanlış tarım politikaları geliyor.
Zincir marketler her geçen gün pazarda egemenliğini artırırken, milyonlarca üretici ve tüketici bu marketler tarafından dayatılan şartları kabul etmek zorunda bırakılıyor.
Zincirler tarafından üreticiden ucuza ve uzun vadeli alınan tarım ve gıda ürünleri tüketiciye yüksek fiyatla satılıyor.
Ayrıca artık birçok zincir market tarımsal gıda ürünlerini kendi üretiyor ya da sözleşmeli üretim ve özel şirketlerden alarak tedarik ediyor. Bundan kaynaklı marketler, fiyatları kontrol etme güçlerini ellerinde tutuyor. Enflasyon, girdi maliyetleri, depolama ve tedarik zincirinde yaşanan sorunlarına karşı denetimin de yapılmaması fiyatları her geçen gün arttırıyor.
Ortakalan’ın verilerine göre, 2011 – 2021 yılları arasında, şube sayısı en az 5 ve üzerinde olan market zincirlerinin toplam mağaza sayısı yüzde 259 artış kaydetti. Söz konusu dönemde, indirim market zincirlerin toplam market sayısı yüzde 366, yerel zincirlerin toplam market sayısı yüzde 65, mağazaları en az üç ve daha fazla coğrafi bölgeye yayılmış olan ulusal hiper ve süper market zincirlerinin toplam market sayısı ise yüzde 125 artış gösterdi.
