Şehriban Kıraç
Geçen yıl Türkiye’de alkollü içki tüketimi yüzde 11, bundan elde edilen ÖTV geliri yüzde 37 arttı. Yüzde 47’lik son ÖTV zammının ise kaçağı patlatması bekleniyor.
Yasaklar, fahiş zamlar ve yüksek vergiler nedeniyle Türkiye’deki kayıtlı alkollü içki tüketimi yerinde sayarken, kaçak ve merdiven altı üretim zirveye çıkıyor.
Geçen yıl Türkiye’de toplam alkollü içki tüketimi yüzde 11 artışla 1 milyar 122 milyon 593 bin 148 litreye çıkarken bundan elde edilen ÖTV geliri ise yüzde 37 artışla 22 milyar TL’yi aştı. Türkiye’nin milli içkisi rakının (70’lik) fiyatı 2002’de 8 TL civarındayken, bugün aradan geçen 20 yılda yüzde 3 bin arttı. Yıl başındaki son ÖTV artışı ile birlikte alkol oranı yüzde 45 olan 70’lik rakının ortalama raf fiyatı 255 TL’ye çıktı. Ürün fiyatına göre vergi oranı ise yüzde 296’ya yükseldi.
BİRA İLK SIRADA
Tarım ve Orman Bakanlığı Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı’nın verilerine göre, geçen yılki tüketim artışında pandemi kurallarının esnetilmesi, restorantların açılması ve geçen yıl bu alanda uygulanan ÖTV’nin artırılmaması etkili oldu. 2021’de miktar olarak en fazla tüketim 943 milyon 575 bin 646 litre ile bira grubunda yaşanırken viski tüketimi 2020’ye göre yüzde 46 artışla 19 milyon 910 bin litreye, rakı satışı da yüzde 23 artışla 37 milyon 472 litreye çıktı. Ancak rakı tüketimi 2011 yılındaki 48 milyon 810 litrenin çok gerisinde bulunuyor. Rakı ihracatı ise 10 yıldır 3 milyon litrede çakılıp kaldı. Başta viski olmak üzere votka benzeri ithal içkilerin satışında ise artış gözlemleniyor. 2005’ten bu yana viski ithalatında yüzde 2 bin 500’e yakın artış söz konusu.
116 MİLYAR LİRA
2020’de iç piyasaya arz edilen toplam şarap miktarı 86 milyon litre olurken, Türkiye’nin alkollü içki ihracatı ise yıllardır büyük gelişim göstermiyor. Bira ihracatı son bir yılda 62 milyon litreden 68 milyon litreye çıkarken, Türkiye’nin şarap ihracatı ise azalıyor. 2019’da 3 milyon litre ihracat varken, geçen yıl bu miktar 2 milyon litreye geriledi.
