Serpil Yılmaz
Dünyada toplu ölümlere yol açan Covid-19’un yanında, Türkiye’ye özel bir durum olarak ikinci toplum ölüm vakası sahte alkollü içki tüketiminden kaynaklanıyor.
Bu iki alanın, son iki yılda yolsuzluk iddialarıyla birlikte anılması tesadüf olmasa gerek…
CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Malatya Milletvekili Veli Ağbaba, hafta başında partisinin hazırladığı kaçak içki raporunu kamuoyu ile paylaştı.
Yapılan ev ziyaretlerinden aldıkları izlenimleri de aktaran Ağbaba; 10 Aralık itibarıyla 19 ilde 65 kişinin (her gün bu sayıya yenileri ekleniyor) ölümüne yol açan kaçak alkollü içecek tüketimine, artan Özel Tüketim Vergisi’nin (ÖTV) yol açtığını vurguluyor.
Sahte alkollü içkiden yılda yaklaşık 500-600 kişinin hayatını kaybettiğini ekliyor.
Sahte alkollü içkiden ölümler artarken, kaçak alkol satışı yapanlara yönelik yakalamaların geçen yıla göre yüzde 44 azalması da şüpheli bir durum ortaya çıkarıyor.
Ağbaba’nın Türkiye’de alkollü içecek fiyatlarının yüksekliğine dikkat çeken konuşmasını, Avrupa İstatistik Ofisi’nin (Eurostat) 2020 yılı verisi destekliyor.
Buna göre, Türkiye’de alkollü içecek fiyatı Avrupa ortalamasının bir buçuk katı.
Genel kabul gören “vergisi artan üründe kaçakçılık artar” tezini Türkiye bihakkın doğruluyor.
Sağlık Bakanlığı Kozmetik Denetim Dairesi Başkanlığı’nın “Biyosidal Ürünlere İlişkin 2020 Yılı Denetim Verileri” tablosu, piyasanın ne ölçüde güvensiz olduğunun açık kanıtı…
Denetimi yapılan, içeriğinde etil alkol (etanol) bulunan el dezenfektanları, antibakteriyel sıvı sabunları içeren TİP-1 ve TİP-19 (sinek kovucular vs.) olarak sınıflanan 297 “biyosidal ürünün” 111’i, teknik düzenlemeye uygun bulunmamış.
Bunların 49 adeti de ruhsatsız çıkmış.
2021 yılının Eylül ayına kadar yapılan denetimlerde de benzer sonuçlar elde edilmiş.
İlaç, kozmetik ve dezenfektan-antiseptik ürünlerin üretiminde de kullanılan etanol tüketimi ile piyasa rakamı örtüşüyor mu?
Ağbaba, 2015 yılında 4.5 milyon litre olan etanol tüketiminin 2018 yılında 2 katına çıkmasını vergisel açıdan da sorguluyor ve devletin bu alanda yılda 2.5-3 milyar liralık vergi kaybı olduğuna değiniyor.
