17 Temmuz 2019’da tanıtım toplantısı yapılan ve 5 yıllık planla 25 yıla ışık tutması planlanan III. tarım Orman Şurası kapsamında 4 ayda 50 bin fikir çalışma gruplarına iletildi. 2 bin kişiden oluşan 21 çalışma grubunun 4 aylık mesaisi sonrası 21 Kasım 2019’da Şura kararları Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan tarafından kamuoyuna duyuruldu.
Şura eylemleri 8 ana başlıkta toplandı;
-Tarımsal Üretim ve Arz Güvencesi
-Gıda Güvenilirliği
-Kırsak Kalkınma ve Pazarlama
-Balıkçılık ve Su Ürünleri
-Toprak ve Su Kaynakları
-Biyolojik Çeşitlilik, İklim Değişikliği
-Orman
-Kurumsal Kapasite
Tarım Orman Şurası kapsamında toplam 38 Eylem Planı belirlendi. 2020’de 16, 2021’de 8, 2022’de 11, 2023’te ise 3 eylemin hayata geçirilmesi planlanıyor.
BAKAN PAKDEMİRLİ ‘TARIM ORMAN ŞURASI EYLEM PLANI’NI AÇIKLADI
Tarım ve Orman Bakanımız Sayın Dr. Bekir Pakdemirli de düzenlenen toplantıda ‘Tarım Orman Şurası Eylem Planı’nı açıkladı.
2020 yılında tamamlanacak eylemlerden ilkini ”Tohumdan Sofraya Dijital Değer Zincirinin Kurulması” oluşturuyor.
EYLEM NO: 1
”TOHUMDAN SOFRAYA DİJİTAL DEĞER ZİNCİRİ KURULACAK”
Tohumdan sofraya tüm aşamaların izlenebileceği sistemin kurulması ile arz – talep dengesi, gıda güvenirliliği sağlanacak, üretim planlaması yapılarak, üretici korunacak, tüketici kollanacak.
Üreticinin geliri artarken, tüketici de uygun fiyata kaliteli beslenebilecek. Bu sistem dahilinde tarıma dayalı ihtisas organize sanayi bölgeleri kurulacak. Sistemle hedeflenen 2023 tarımsal üretim oranı ise 123 milyon ton.
EYLEM NO: 2
”SÖZLEŞMELİ ÜRETİM – ALTERNATİF DESTEKLEME MODELİNİN OLUŞTURULMASI VE UYGULANMASI”
Bu sistemle çiftçi 1 yıl önceden ne üreteceğini bilecek, tahmini gelirini hesaplayacak. Böylece kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması sağlanacak, birim alana daha az masraf yapılarak, daha çok ürün elde edilebilecek. Ayrıca, üretici teknoloji ile buluşacak!
EYLEM NO: 3
”GIDA KAYIP VE İSRAFININ ÖNLENMESİNE YÖNELİK ALT YAPININ OLUŞTURULMASI”
Dünyada 800 milyon insan aç, 670 milyondan fazla yetişkin ve 140 milyon genç obez! Tarladan sofraya üretilen gıdanın %50’si israf oluyor! Bu kapsamda farkındalık oluşturmak için yapılacak çalışmalarla birlikte, gıda kaybının önlenmesi ve özellikle ekmekte israfın azaltılması için kampanyalar düzenlenecektir.
EYLEM NO: 4
”GIDADA TAKLİT VE TAĞŞİŞ CEZALARININ CAYDIRICILIĞI İÇİN MEVZUAT DÜZENLEMESİ YAPILMASI VE UYGULAMAYA KONULMASI”
Yapılacak düzenleme ile taklit ve tağşişte adli ve idari cezalar ağırlaştırılarak caydırıcılık amaçlanıyor. Yine aynı düzenlemede İki yıl içinde aynı kabahati işleyecek kişilere hapis cezası verilmesi ve faaliyetlerinin durdurulması da gündemde.
EYLEM NO: 5
”GIDADA BİLGİ KİRLİLİĞİNİN ÖNLENMESİ, GIDA OKUR YAZARLIĞININ ARTIRILMASI”
Doğru, güvenilir kaynaklardan bilgi akışının sağlanması için, yazılı, görsel basın ve sosyal medyada etkin bir iletişim birimi kurulması amaçlanıyor. Konuya ilişkin kamu spotu hazırlanması ve “Gıdada Doğru Bilgi” adlı bir iletişim portalı kurulması da planlanıyor.
EYLEM NO: 6
”TARIM ORMAN ÜRÜNLERİNDE MARKALAŞMA – ALTYAPI ÇALIŞMALARININ TAMAMLANMASI”
Küresel Ölçekli Marka Oluşturmak temel hedeflerden. Hedef pazarların belirlenerek, markalaşma konusunda bakanlıklar ile ortak çalışma yapılması ve birincil tarım ürünlerinde katma değeri artırmak planlanıyor. Mobilya ihracatında yüzde 1 olan yerimizin en az yüzde 10 seviyesine çıkarılması da ilk etaptaki hedeflerden. Tarımda ‘Dünya Markası’ olmak için de bu kapsamda çalışmalar sürdürülecek.
EYLEM NO:7
”ORMAN VE ORMAN ÜRÜNLERİNİN TEŞVİK EDİLMESİ- YEŞİLİ KORU, KATMA DEĞERİ ARTTIR”
Odun dışı Orman ürünlerinin çeşitlendirilmesi ile hızlı gelişen teknolojilerle endüstriyel plantasyon türleri kurulması amaçlanıyor. Belirlenen alanlarda kısa sürede odun hammaddesi üretimi yapılacak ve böylece ithalat azaltılacak. Doğal ormanlar üzerindeki baskı en aza indirilerek, bu ormanlar korunacak.
Şu an 450 olan Bal Ormanı sayısında 2023 hedefi 720 Bal Ormanı.
Özel ağaçlandırma kapsamında yüzde 65 hibe verilecek. Tıbbi & Aromatik bitkilere de destek sağlanacak.
EYLEM NO: 8
”ORMAN YANGINLARINA ERKEN MÜDAHALE”
Şu an için yangınlara müdahale süremiz ortalama 12 dakikadır. Orman Genel Müdürlüğümüz başarılı ve yenilikçi bir çizgide çalışmalarını sürdürürken, erken uyarı sisteminin sürekli geliştirilmesi ve orman yangınını engelleyecek tedbirlerin alınması, yapay zeka destekli yerli ve milli teknolojiler kullanımıyla bu sürenin 10 dakikaya indirilmesi amaçlanıyor.
EYLEM NO: 9
”DAMIZLIK DÜVE ÜRETİM MERKEZLERİNİN KURULMASI”
25 olan düve merkezi sayısının bu yıl 32’ye çıkarılması hedefleniyor. Merkezlerde yetiştirilip tohumlanan damızlık düvelerin iç ve dış pazara sunulması ve damızlık ihraç eden bir ülke olmak amaçlanıyor.
EYLEM NO:10
ULUSLARARASI PROJELERİN TEŞVİK EDİLMESİ
Uluslararası kuruluşlarla işbirliği yaparak, bakanlığın uluslararası proje geliştirme kapasitesinin artırılması, uluslararası fonlardan yararlanabilmek, çok uluslu projelerde daha etkin yer almak amaçlanıyor.
EYLEM NO: 11
”YABANCI ÜLKELERDE ÜRETİMİN TEŞVİK EDİLMESİ, HER KOŞULDA GIDA GÜVENLİĞİ”
Başka ülkelerle yapılacak ikili işbirlikleriyle tarımsal alanda işbirliğinin artırılması, tarıma dayalı sanayi ile hammadde tedarikinin garanti altına alınması, üretim alanının artırılması ve ticaret ağının da genişletilmesi planlanıyor.
EYLEM NO: 12
”KAMU, ÖZEL SEKTÖR VE ÜNİVERSİTE İŞBİRLİĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ – AR-GE VE İNOVASYON”
Tarım sektörünün sorunlarına çözüm olabilecek ve ülkemizde kullanılmak üzere projeler geliştirmek amaçlanıyor. Bu eylem planı içerisinde atılan adımlardan biri de YÖK ile imzalanan, üniversitelerle işbirliği protokolü oldu.
EYLEM NO: 13
”METEOROLOJİK BİLGİNİN ETKİN KULLANILMASI”
Tarım Ormancılıkta meteorolojik bilginin, üretimin her aşamasında kullanılması amaçlanıyor. Verilere göre üretim, ürün planlaması ve üreticiler tarafından verilerin takibi ile izlenebilirlik sağlanması amaçlanıyor.
EYLEM NO: 14
”SU KANUNUNUN ÇIKARILMASI”
Suyun tek elden, havza esasında yönetilmesi, tasarruflu ve verimli kullanılması ve su kaynaklarının kirlenmeye karşı korunması amacı ile ulusal bir su planı hazırlanacak.
Ulusal Su Bilgi Sistemi ile su kaynaklarına ilişkin her türlü bilgi tek bir sistem altında toplanacak.
EYLEM NO: 15
”ENDÜSTRİYEL AMAÇLI KULLANILACAK LİFLİ BİTKİLERİN ÜRETİMİNİN ARTTIRILMASI”
Lifli Bitkiler sanayisi ile işletmelerin gelişmesi için lifli bitkiler üretimini artırmak, endüstriyel amaçlı lifli bitkilerin ıslah çalışmalarını yaparak tohumluk tescil etmek ve alternatif bitki üretimleri ile çiftçi gelirini artırmak öncelikli amaçlardan.
EYLEM NO: 16
”BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNDE MAHALLELERİN KIRSAL VE KENTSEL OLARAK YENİDEN TANIMLANMASI”
Mera, yaylak, otlakların büyükşehir belediyelerine geçmesinin ardından tarımsal sulama yatırımları ve arazi toplulaştırma çalışmaları bakanlık uhdesinden çıktığı için olumsuz etkilenme söz konusu oldu. Bu kapsamda problemlerin tespiti ve tam çözüme kavuşması ve köy tüzel kişiliği yapısının korunması adına mevzuatta bir düzenleme yapılması amaçlanıyor.
2021 Yılında ise 8 eylem planının hayata geçirilmesi amaçlanıyor.
EYLEM NO:17
”MERA, YAYLAK VE KIŞLAKLARIN TESPİT VE TAHDİT ÇALIŞMALARININ TAMAMLANMASI”
Ülkemiz hayvancılığı için oldukça önemli olan kaliteli kaba yem ihtiyacını karşılamak adına hayvancılığı merada yapmak oldukça önemli.
Mera kanununda da uygulamadaki aksaklıkları gidermek adına düzenleme yapılması planlanıyor.
EYLEM NO: 18
”ATIL TARIM ARAZİLERİNİN ÜRETİME KAZANDIRILMASI – ARAZİ BANKACILIĞI VE BİRLİKTE ÜRETİM”
Miras Mevzuatı geliştirilerek, tarım arazilerindeki intikal sorunun çözülmesi amaçlanıyor. Arazi Bankacılığı ile Tarım arazisi Piyasalarının Geliştirilmesi sağlanacak. Arazilerin Miras ve Satış yoluyla parçalanması da önlenecek. İşletme ölçeğinin büyütülmesi ile kırsal nüfusun iş ve yaşam koşulları iyileştirilerek refah seviyesinin yükseltilmesi sağlanacak.
EYLEM NO: 19
”TOPRAK VE SU KAYNAKLARININ YÖNETİMİ, KAYNAKLARIN SÜRDÜRÜLEBİLİR YÖNETİM İLKELERİ ÇERÇEVESİNDE KULLANILMASI
Tarımsal tehditlerden dolayı kirlenme tehdidi altındaki su kaynaklarını etkileyen nitrata hassas bölgeler belirlenecek. 25 nehir havzasında nehir havza yönetim planları hazırlanacak.
EYLEM NO: 20
”ÇÖLLEŞME VE EROZYONLA MÜCADELENİN ETKİN VE VERİMLİ BİR ŞEKİLDE YÜRÜTÜLMESİ”
Çölleşme ve erozyonla Mücadele Eylem Planı Kapsamında; Arazi Tahribatının Dengelenme Kriterleri belirlenecek, İzleme Sistemi yaygınlaştırılacak. 81 il Çığ Duyarlılık Haritası çıkarılacak.
EYLEM NO: 21
”LİSANSLI DEPOCULUĞUN GELİŞTİRİLMESİ, ELEKTRONİK ÜRÜN TİCARETİNİN YAYGINLAŞTIRILMASI”
Lisanslı depoculuk Sisteminin ülke genelinde yaygınlaştırılması amaçlanıyor. Ürünler Sigortalı ve Sağlıklı Şekilde Depolanacak, Modern Alt yapıya sahip depolarda muhafaza edilecek. Böylece ürün kayıpları önlenip, ticareti kayıt altına alınacak, nakliye masrafları düşecek ve piyasa fiyat istikrarı sağlanacak.
EYLEM NO: 22
”AİLE İŞLETMECİLİĞİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİNİ SAĞLAMAK – GENÇLERDE GİRİŞİMCİLİĞİN DESTEKLENMESİ”
Kadın ve Gençlere, uygulanacak projelerde pozitif ayrımcılık devam edecek. Kırsalda yaşayan vatandaşları ekonomik olarak kalkındırmak adına destekler bu dönemde de devam edecek.
EYLEM NO: 23
”SIFIR ATIK – ATIKLARIN DEĞERLENDİRİLMESİNE YÖNELİK AR-GE PROJELERİNİN DESTEKLENMESİ”
Atık ve Artıkların gübre ve enerji kaynağı olarak kullanılması kapsamında AR-GE projeleri desteklenecek, Atıkların Gıda endüstrisine tekrar kazandırılması sağlanacak.
EYLEM NO: 24
”DOĞA TURİZMİ POTANSİYELİ ÇIKARILARAK DOĞA TURİZMİNDE ULUSLARARASI MARKA HALİNE GELİNMESİ”
Aynı anda 4 mevsimi yaşayabilen ülkemizde turizm potansiyelinin ulusal ve uluslararası alanda tanıtımı için ‘Doğa Turizmi Eylem Planı’ hazırlanacak.
2022 yılında da yine 11 eylem planının hayata geçirilmesi amaçlanıyor.
EYLEM NO:25
”YERLİ VE MİLLİ TOHUMCULUĞUN GELİŞTİRİLMESİ VE YAYGINLAŞTIRILMASI”
Ülkemizdeki bitki türlerine ait yerel çeşitlerin kayıt altına alınması ile tohumlukların çoğaltımı, pazarlanması ve korunarak sürdürülebilir kullanımını sağlamak üzere çalışmalar yürütülecek.
EYLEM NO:26
“YEREL (ATA) TOHUM ÇEŞİTLERİNİN KORUNMASI, GELİŞTİRİLMESİ VE TİCARETE KAZANDIRILMASI”
Ülkemizdeki bitki türlerine ait yerel çeşitler kayıt altına alınacak, tohumlukların çoğaltımı, pazarlanması ve korunarak sürdürülebilirliği sağlanacak.
Anadolu birçok bitkinin anavatanı ve genetik açıdan zengin bir ülkeyiz. 12 binden fazla bitki çeşidine sahibiz ve bunun 2500’den fazlası endemik.
EYLEM NO:27
“ORGANİK VE ORGANOMİNERAL GÜBRE KULLANIMI”
Kimyasal gübre ithalatının ve çevre kirliliğinin azaltılması, biyolojik ve biyoteknik mücadelenin yaygınlaştırılması amaçlanıyor.
Böylece, toprak sağlığı korunacak, kimyasal gübreye ihtiyaç azalacak, ithalat azalacak, çevre kirliği önlenecek, ihracatta kalıntılı ürün sorunu ortadan kalkacak.
EYLEM NO:28
“ULUSAL ORMAN ENVANTERİNİN TAMAMLANMASI”
Orman kaynaklarına dair; güncel, güvenilir ve standart verilere dayalı raporlamalar ile karar vericilerin uygun politikalar ve stratejiler geliştirmelerinin temini ile ekosistem tabanlı çok amaçlı planlama çalışmalarında etkinliğin artırılması ve ormancılık konusunda uzun vadeli stratejiler belirlenecek.
EYLEM NO:29
“ÜLKEMİZİ ULUSLARARASI ORMAN FİDANI ÜRETİM VE PAZARLAMA MERKEZİ HALİNE GETİRMEK”
Uluslararası standartlara uygun sertifikalı fidan üretilmesi, özel sektör fidancılığının önünün açılması planlanıyor.
Böylece, fidan ihraç eden bir ülke haline gelinecek ve cari açığın azaltılmasına katkı sağlanacak.
EYLEM NO:30
”BUZAĞI ÖLÜMLERİ VE DÖL VERİMİNDE ULUSLARARASI ORTALAMALARA ULAŞMAK”
81 il / ilçede 118 bin çiftçiye buzağı kayıplarının önlenmesi adına eğitim verildi, bu eğitimler devam edecek. Buzağı ölümlerini önlemek adına yapılan aşıların yanı sıra göbek bağı enfeksiyonlarına karşı tentürdiyot ve ekipman dağıtımı da gerçekleştiriliyor. Ayrıca bir de Döl verimi Takip sistemi Kurulacak.
EYLEM NO:31
“KÜÇÜKBAŞ HAYVAN SAYISININ ARTIRILMASI – KIRMIZI ET ÜRETİMİNDEKİ KÜÇÜKBAŞ ETİ PAYININ ARTIRILMASI”
Anadolu coğrafyası küçükbaş hayvancılığa daha uygundur, yetiştirme maliyeti daha düşüktür.
Damızlık amaçlı koç ve teke yetiştirmeye yönelik barınak yapımı desteklenecek.
Üreticilere koç ve teke dağıtımı yapılacak, çoban istihdamının artırılmasına yönelik çalışmalar yapılacak.
Yetiştiricilerin ormanlık alanlarda planlı otlatma yapması sağlanacak.
Uygulamayla, kırmızı et ihtiyacının yurt içinden temini, küçükbaş et tüketimin artırılması ve küçükbaş hayvan ihracatının artırılması planlanıyor.
EYLEM NO:32
”KÜÇÜKBAŞ HAYVAN ETİ TÜKETİMİNİN ÖZENDİRİLMESİ VE PAZAR PAYININ ARTIRILMASI”
Nüfusun yeterli ve dengeli beslenmesi ve küçükbaş etine olan önyargının giderilmesi için çalışmalar yapılacak. Küçükbaş hayvan sayısının 2020’de 56 milyona çıkarılması ve 2023’te de nüfusumuz kadar küçükbaş hayvan hedefleniyor. Bu plan kapsamında, Tarımsal işsizliğin azaltılması ve genç nüfusun kırsalda istihdam edilmesi için de çalışmalar yapılması amaçlanıyor.
EYLEM NO:33
“SU ÜRÜNLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİNDE VE AVCILIĞINDA ÜRETİMİN ARTTIRILMASI”
Su ürünlerinde üretim ve verimlilik, alternatif türler ile sürdürülebilirlik ilkeleri çerçevesinde artırılacak.
Bu kapsamda, yeni yetiştiricilik alanları üreticilerin kullanımına açılacak. Kapalı devre üretim sistemi yaygınlaştırılacak.
Ayrıca, stokların korunması sağlanacak, yasa dışı avcılıkla etkin mücadele edilecek. Balıkçı gemileri yakından izlenecek.
Böylece, 2019 yılında 350 bin ton olan yetiştiricilik miktarının 2023 yılında 600 bin tona ulaştırılması ve geçtiğimiz yıl 1 milyar doları geçen ihracat miktarının da 2023’te 2 milyar dolara ulaşması amaçlanıyor.
EYLEM NO:34
“GENETİK KAYNAK VERİ TABANI PROJESİ”
Tarım ve ormancılıkta yerli ve genetik kaynakların ve biyoçeşitliliğin tespit, koruma, ıslah ve yaygınlaştırılması çalışmaları artırılacak.
Böylece, bitkisel ve hayvansal gen kaynakları katma değeri yüksek ürünlere dönüştürülecek, ıslah ile yeni hat ve çeşitler geliştirilecek, kurağa dayanıklı çeşitler geliştirilecek. Ülke ekonomisine katkı artırılacak.
EYLEM NO:35
“VETERİNER BİYOLOJİK ÜRÜNLERİN AR-GE YATIRIMLARININ TEŞVİK EDİLMESİ”
Biyolojik ürünlerin ve ilaç etkin maddelerinin teknoloji ve Ar-Ge yatırımlarının teşvik edilerek üretilmesi sağlanacak.
Bu ürünlerin ithalatı azaltılacak. Dolayısıyla cari açık azaltılacak. Ayrıca bu ürünleri bölge ülkelerine de ihraç edebileceğiz.
2023 yılı sonrasında da 3 eylem planının hayata geçmesi planlanıyor.
EYLEM NO:36
“ARAZİ KULLANIM PLANLARININ YAPILMASI”
Arazi ve tarımsal arazi kullanım planları hazırlanacak, detaylı toprak etütleri tamamlanacak.
Buna göre, yıllık 2 milyon hektar alanda detaylı toprak etütleri ile 6 milyon hektar alanda arazi kullanım planlaması yapılacak. Çalışma 5 yıl içinde tamamlanacak.
Yapılacak çalışmayla tarım ürünleri ithalatı %30-40 düşecek, yem bitkileri ihtiyacı karşılanacak, kırsaldan kente göç % 25 azaltılacak.
EYLEM NO:37
“ARAZİ TOPLULAŞTIRMA PROJELERİNİN ON YIL İÇERİSİNDE TAMAMLANMASI”
10 yıl içinde 14,3 milyon hektar alanın toplulaştırma çalışması tamamlanacak.
Küçük, dağınık araziler birleştirilecek. İşletmeler daha rasyonel hale gelecek. Parsel sayısı azaldığından kenar şeridi kayıpları ortadan kalkacak, üretime dahil olacak. Parseller arası mesafe azalacağı için zaman ve yakıt tasarrufu sağlanacak. Sulama oranı ciddi ölçüde artırılacak.
EYLEM NO:38
“YENİ SULAMA YATIRIMLARININ VE REHABİLİTASYON PROJELERİNİN ÖNCELİKLENDİRİLMESİ”
Yaklaşık 2 milyon hektar alan sulamaya açılacak. Sulanan alan miktarı 8,5 milyon hektara ulaştırılacak.
2 milyona yakın hektarın eylem kapsamında sulamaya açılmasıyla birlikte yılda yaklaşık 14 milyar TL zirai gelir artışı sağlanarak milli ekonomiye katkı sunulacaktır. Ayrıca 2 milyon kadar kişiye tarımsal istihdam sağlanacak.
