Türkiye’de çay üretiminin merkez üssü olan Rize, yeni bir ürünle tanışmaya hazırlanıyor. Adı bizzat Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından ‘Rize şekeri’ olarak konulan ve şeker yerine geçebilecek ‘stevia’ bitkisinin deneme üretimleri tamamlandı, Çinlilerle Çaykur bitkiyi işlemek için ortak fabrika kurdu. Stevia’dan deneme mamul üretimine bu sene sonuna kadar geçilmesi planlanıyor.
İstanbul Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği’nin Yönetim Kurulu toplantısı nedeniyle geldiği Rize’de işadamlarına ve basın mensuplarına bilgi veren Çaykur yetkilileri, stevia’nın çaydan sonra Rize için çok önemli bir ürün olabileceğini vurguladı.
‘Tatlı ot’, ‘şeker otu’ ve ‘ballı yaprak’ gibi isimlerle bilinen Stelvia bitkisinin Güney Amerika’dan getirildiğini ve 5 yıl önce deneme ekimi yapıldığını anlatan yetkililer, hasadın ise geçtiğimiz günlerde gerçekleştini belirtti.
Yaprakları tatlı bir ürün olan stevia hakkında verilen bilgiye göre, 1 dönümlük alandan 4 ton ürün elde ediliyor. Bu ürünler kurutulunca ağırlığı 12’de birine iniyor, mamul haline getirilirken de yedide bire düşüyor. Dolayısıyla bir dönümlük alandan yaklaşık 50 kilo mamul elde edilebiliyor.
KİLOSU 150 DOLAR
Ürünün uluslararası piyasalardaki kilogram fiyatı ise 150 dolar civarında bulunuyor.
Ekonomik ömrü 5 sene olan stelvia bir yıl içinde iki kere hasat edilebiliyor.
Çıkış yeri Güney Amerika olan bu bitki, endüstriyel olarak şeker yerine tatlandırıcı olarak veya gıda katkısı kullanılabiliyor. En çok kullanıldığı ülkeler ise Çin ve Japonya.
ÇİNLİLERLE ORTAK FABRİKA
Çaykur’un yaptığı deneme üretiminin başarıya ulaşmasının ve bitkinin Rize’nin toprağını ve iklimini sevdiğinin anlaşılması üzerine, üretim için de düğmeye basıldı. Çaykur, Çinlilerle ortak olarak fabrikayı kurdu ve üretim için gerekli makineler ithal edildi. Çinlilerle ortak üretimin önümüzdeki sene başlaması planlanıyor. Fabrikanın kapasitesi ise şimdilik 50 bin ton.
Stevia şu anda Rize’de sadece Çaykur’un kendi tesislerinde yetiştiriliyor. Ancak yakın zamanda fideler çiftçilere dağıtılacak fabrika için gerekli üretim sağlanmış olacak. Öte yandan ürünün Balıkesir ve Antalya’da da bir süredir çok az kişi tarafından üretimi yapılıyor.
Kendisi de Rizeli olan ve Çaykur yetkililerinin bilgi verdiği toplantıya katılan İstanbul Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Zekeriya Mete, stevia’nın Rize için çaydan sonra çok önemli bir alternatif olabileceğini söyledi. Kaba bir hesapla çiftçilerin 1 dönümlük bir alandan yılda 13 bin TL gelir elde edebileceğini anlatan Mete, “Çayda ise 1 dönümden elde edilen gelir 2500-3000 TL civarında. Dolayısıyla Rize’deki çiftçiler için çok önemli bir alternatif haline gelebilir. Eğer üretim alanları genişletilebilirse Türkiye için de ciddi bir gelir kapısı yaratabileceğimizi düşünüyorum” dedi.
ADINI CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN KOYMUŞTU
Öte yandan stevia bitkisini tanıtmak için geçtiğimiz günlerde bir toplantı yapan Çaykur Genel Müdürü İmdat Sütlüoğlu da geçen yıl Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Rize’yi ziyaretinde birlikte hasat yaptıklarını ve ürünün adını bizzat Erdoğan’ın ‘Rize Şekeri’ olarak koyduğunu söylemişti.
Bitkinin Rize’de çok güzel yetiştiğine işaret eden Sütlüoğlu, “Çay da dışarıdan geldi, bu toprakları sevdi ve tutundu. Çaydaki denemeler çok daha uzun sürdü. Çayla kıyaslarsak çok daha kısa süre içerisinde bu ürünün burada çok iyi şekilde yetiştiğini gördük.” diye konuşmuştu.
www.haberturk.com
