Rus birlikleri Ukrayna’da tarım arazilerini ele geçirerek üretimi baltalıyor. Ülkenin tahıl ihracatının 2021/22 sezonunda, daha önceki tahminlerin 15 milyon ton gerisinde kalması bekleniyor. Bu da buğday, mısır gibi ürünlerin fiyatında yukarı yönlü baskının süreceği anlamına geliyor.
Dünyanın en önemli buğday, mısır ve ayçiçek yağı tedarikçilerinden Ukrayna’nın ihracatının bu yıl önemli bir darbe alacağı, yaklaşık 15 milyon ton buğday ve tahılın piyasadan çıkacağı hesaplanıyor. Ukrayna’da üreticilerden edinilen bilgiye göre Ukrayna’daki Rus birlikleri tarım arazilerini ele geçiriyor. Tarım makineleri, gübre, tohum ve yakıt stoklarına el konulduğu, bir kısmının da yok edildiği belirtiliyor. Ülkenin 2021/22 dönemi kışlık buğday, arpa, kanola mahsullerinin verimi azalıyor. Temmuz ayında başlayan 2022/23 pazarlama yılında üretimin daha da gerilemesi bekleniyor.
Mahsulün toplanması güçleşti
Ukrayna’nın en büyük tarım arazilerine sahip olan Harveat, ülkenin doğusundaki Donetsk bölgesinde 98 bin hektarlık alanın kontrolünü kaybetti. Şirket ayrıca Kiev’de bulunan ve yüzde 70’i savaş bölgesi içinde olan kalan 22 bin hektarlık alana da sınırlı erişime sahip. Harveat Satış Müdürü Tatiana Alaverdova’ya göre, şirket bir süre önce Donetsk bölgesindeki personeliyle temasını kaybetmişti. Bu, varlıkların bir kısmının, özellikle makinelerin Rus kuvvetleri tarafından imha edilebileceği veya ele geçirilebileceği anlamına geliyor. Şirket, Donetsk bölgesinde yaklaşık 38 bin hektarlık bir alana kışlık buğday ekmişti. Bu alanın yüzde 40’ından daha azında gübre kullanılabildiği, bu nedenle verimin düştüğü belirtiliyor. Yetkili ayrıca şirketin stoklar üzerindeki kontrolünü kaybettiği için eski mahsulü satmasının da kısıtlandığını söyledi.
Kharkiv bölgesinde arazileri işleten bir başka tarım işletmesi olan Agrogeneration da, çatışma bölgelerine yakınlığı nedeniyle tarlalarda çalışma yapılmasında ciddi zorluk yaşandığını bildirdi.
İhracat 47 milyon tona inecek
Uluslararası Tahıl Konseyi (IGC) Ukrayna’nın mevcut 2021/22 sezonunda tahıl ihracatına ilişkin tahminini düşürerek, ülkede devam eden çatışmaların potansiyel gıda güvenliği riskleriyle ilgili endişeleri artırdığını belirtti. Ukrayna’nın tahıl ihracatı, geçen ayki 62,8 milyon tahmininden keskin bir düşüşle 47,8 milyon tona revize edildi. IGC, “Ülkenin batı sınırlarından geçen demiryolu hattıyla ihracatı artırma çabaları olmasına rağmen, toplam hacimlerin sınırlı olması muhtemel” dedi. Ukrayna’nın mısır ihracatı beklentisi 31,9 milyondan 21 milyon tona gerilerken, buğday ihracatı 24,5 milyondan 20,8 milyona çekildi. IGC ayrıca, Rus tahıl ihracatı tahminini 37,7 milyon tondan 37,1 milyon tona düşürdü. IGC, “Hacim, ticaret finansmanı kısıtlamaları ve ek deniz taşımacılığı sigortası gereklilikleri nedeniyle engellenebilir” dedi.
Ton fiyatı 3 haftada 67 dolar arttı
S&P Global verilerine göre FOB Karadeniz buğdayının (Ukrayna Deep Sea, yüzde 11.5 protein) fiyatı savaşın başladığı 24 Şubat’a göre 67 dolar artışla geçen Cuma günü 415 dolar/tona yükseldi. FOB Karadeniz yüzde 12,5 proteinli buğday (Rusya) aynı dönemde 60 dolar artışla 420 dolar/ton seviyesinden satıldı. CBOT vadeli işlemlerinde buğdayın kilesi son 1 ayda yüzde 24 artarak 10 doların üzerine çıkmış durumda.
Pirinç alternatif oldu, fiyat yükseliyor
Buğday ve mısır fiyatlarındaki artış, Asya’da hem beslenme amaçlı hem de hayvan yemi olarak pirinç talebini artırıyor. Dünyanın en büyük yem pazarı olan Çin de dahil olmak üzere birçok ülke alternatif arayışında. Hayvan yemi olarak kırık pirinç alımı arttı. Öte taraftan, Taylandlı ihracatçıların Benchmark beslenme amaçlı pirincinin fiyatı artan taleple, geçen hafta Ekim 2020’den bu yana en büyük haftalık kazancını gösterdi.
Fiyatlar yüzde 5 artışla ton başına yaklaşık 421.50 dolara yükseldi. Bu, geçen Haziran ayından bu yana en yüksek rakam ve kaynaklar, Karadeniz’deki sıkıntı devam ederse fiyatların yükselmeye devam edebileceğini söylüyor. Vietnam ve Hindistan’dan ihracat fiyatları da yükseldi. Roma merkezli FAO pirinç ekonomisti Shirley Mustafa, “Şu anda buğday ve mısır pazarlarına hakim olan güç devam ederse, hayvan yemi için kırılmış pirince daha fazla ilgi olabilir” dedi. “Bu sadece hayvan yemi değil, daha fazla insanın yemek için pirince yönelmesi gibi diğer kullanım sektörlerinde de bir ikame olabilir. ” Vadeli işlemlerde de pirinç fiyatları son 1 ayda yüzde 4’e yakın artışla 15.6 dolar/cwt seviyesine çıktı. Taylandlı ihracatçıların Benchmark beslenme amaçlı pirincinin fiyatı artan taleple, geçen hafta Ekim 2020’den bu yana en büyük haftalık kazancını gösterdi.
