Türkiye ekonomisi yılın ilk çeyreğinde geçen yıla göre yüzde 4 büyüdü. Bu oranın tek başına fazla bir önemi yok. Asıl yüzde 4’ün nasıl oluştuğuna odaklanmak gerekiyor.
Büyüme özetimiz başlıkta… Pek üreterek değil, tüketerek büyüyoruz.
Yılın ilk çeyreğinde yerleşik hanelerin tüketimi geçen yılın aynı çeyreğine göre tabii ki sabit fiyatlarla yüzde 16.2 artmış.
Devletin nihai tüketim harcamalarında da yüzde 5.3 artış var.
Mal ve hizmet ithalatında yüzde 14.4’lük bir artış olmuş.
İhracatın ise büyümeye bir katkısı yok, yüzde 0.3’lük bir daralma söz konusu.
Nereye kadar?
Türkiye bu yapıyı daha ne kadar sürdürebilir? Adını “Yeni Türkiye Modeli” koyarak yola çıktığımız süreçte herhalde böyle bir durum öngörmemiştik. Hem böyle bir model, böyle bir amaç olabilir mi ki?
Ama geldiğimiz durum hoşumuza gitse de, gitmese de bu.
Üretimin sekteye uğradığı, tüketime dayalı bir büyüme… Bunu uzun soluklu kılmanın mümkün olamayacağı da ortada.
Sanayi ve tarımda daralma
TÜİK verilerine göre yılın ilk çeyreğinde sanayi sektöründe yüzde 0.7’lik bir daralma görüldü. Daha önce açıklanan sanayi üretimine ilişkin veriler zaten böyle bir daralmaya işaret ediyordu. Dolayısıyla toplam sanayi sektöründeki daralmada şaşılacak bir durum yok.
Toplam sanayi kapsamında yer alan imalat sanayinde ise artış var. İmalat sanayi üretimi sabit fiyatlarla ilk çeyrekte geçen yıla göre yüzde 1.6 artış gösterdi.
İlk çeyrekte üretimin daraldığı bir başka sektör de tarım oldu. Tarım, ormancılık ve balıkçılık sektöründeki üretim geçen yıla göre yüzde 3.8 gibi kayda değer bir oranda geriledi.
