Her yıl yüz binlerce işçi mevsimlik işlerde çalışıyor. Mevsimlik iş yapanların sayısı yaz aylarında artıyor. Peki mevsimlik işçilerin hakları nelerdir? Kıdem tazminatı alabilirler mi? İzin hakları var mı? HABERTÜRK’ten Ahmet Kıvanç, mevsimlik işçilerin haklarını yazdı.
İş Kanunu’nda veya diğer kanunlarda mevsimlik işçi tanımı bulunmuyor. İş Kanunu’nun yıllık izin haklarına ilişkin maddesinde “Niteliklerinden ötürü bir yıldan az süren mevsimlik veya kampanya işlerinde çalışanlar” ifadesi yer alıyor. Yargıtay kararlarında ise çalışmanın yılın belirli döneminde sürdürüldüğü veya tüm yıl çalışılsa bile çalışmanın yılın belirli dönemlerinde yoğunlaştığı işyerlerinde yapılan işler mevsimlik iş olarak kabul ediliyor.
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) verilerine göre, yaklaşık yarısı inşaat sektöründe olmak üzere 2 milyon dolayında geçici işçi bulunuyor. Bunların önemli bir kısmını mevsimlik işlerde çalıştıranlar oluşturuyor.
Faaliyetlerin yılın belli dönemlerinde yoğunlaştığı turizm ve tarım başta olmak üzere bazı sektörlerde iş sözleşmeleri mevsimlik yapılıyor. Mevsimlik iş sözleşmeleri, bir sezonla sınırlı olmak üzere belirli süreli yapılabileceği gibi, belirsiz süreli de olabilir. Tek sezonluk yapılmış sözleşmeler, sezon bitiminde kendiliğinden sona erer. Mevsimlik sözleşmede işveren sezon sonunda ihbar ve kıdem tazminatı ödemez.
İşveren ilk sezonun sonunda ertesi yıl çalıştırmayacağını bildirdiğinde de ihbar ve kıdem tazminatı ödeme yükümlülüğü doğmaz.
KIDEM TAZMİNATI HAKKI NE ZAMAN DOĞAR?
İşverenin peş peşe sezonluk sözleşme yapması halinde işçinin ihbar ve kıdem tazminatı hakkı doğar. İşveren, bir sezon için sözleşme imzaladığı işçiyi iki sezon üst üste çalıştırırsa, bir sonraki sezonda işe başlatmadığında ihbar ve kıdem tazminatı ödemek zorundadır.
MEVSİMLİK İŞÇİNİN KIDEM TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR?
Mevsimlik işçinin kıdem tazminatı, çalışılan her 360 gün için bir aylık brüt ücret üzerinden hesaplanır. İhbar tazminatı ise iş sözleşmesi 6 aydan az süren işçi için 2 hafta; 6 aydan 1.5 yıla kadar süren işçi için 4 hafta; 1.5 yıldan üç yıla kadar süren işçi için de 6 hafta üzerinden ödenir. Üç yıldan fazla çalışan işçi için ise 8 haftalık ücret tutarında ihbar tazminatı ödenmesi gerekir.
