Enflasyonun ana nedenlerinden biri de gıda fiyatları. Dünya gıda fiyatları azalırken, içerde gıda fiyatlarının artası eleştiri konusu. FAO’ya göre dünyada gıda fiyatları indeksi geriliyor.
İçerde ise TÜFE içerisinde gıda ve alkolsüz içecekler içerisinde ölçülen indekste ciddi artışlar yaşandı. Bu da enflasyon üzerinde baskı yarattığı gibi, sabit gelirli kesimlerin bütçelerinde gıdanın payının yüksek olması sorunu daha da büyütüyor. Bu kesimlerin refah düzeyi gerilerken gelir dağılımı daha da bozuluyor.
Başta enerji ve gübre olmak üzere girdi fiyatlarının artmasının içeride ve dışarıda fiyatları yukarı ittiğini söylemeye gerek yok. Bu hammaddelerin ithal edilmesi durumunda mevcut konjonktürde kurların seyri nedeniyle yine fiyatların yukarı gitmesi kaçınılmaz. İçeride 90 milyona yakın insanın yarattığı talep de benzer etkilerde bulunuyor. Kur sürprizlerine ilişkin beklentiler de fiyatlamayı bozuyor.
TÜİK tarafından açıklanan nisan 2023 rakamlarına göre tarım ürünleri fiyatlarında mart ayına göre yüzde 2,32 azalış gerçekleşmiş. Buna karşın fiyatlar Aralık 2022’ye göre yüzde 17,72 artmış. Yıllık artış yüzde 71,52, 12 aylık ortalamalara göre artış ise yüzde 134,06. Fiyatların seyrinde nisan itibariyle bir düşüş olsa da önceki ayların etkisiyle sektörel fiyat artışının devam ettiğini görüyoruz.
Biraz daha detaylı baktığımızda mart ayına göre tarım ve avcılık ürünleri ve ilgili hizmetlerde yüzde 2,51 azalış, balık ve diğer balıkçılık ürünlerinde yüzde 0,49 artış ve ormancılık ürünleri ve ilgili hizmetlerde yüzde 3,16 artış görüyoruz.
Burada da sektörde nisan ayı ile yaşanan fiyat düşüşünün sektörün tamamını kapsamadığı gözleniyor. Nitekim ana gruplara göre incelendiğinde mart ayına göre çok yıllık bitkisel ürünlerde yüzde 16,56 azalış, tek yıllık bitkisel ürünlerde yüzde 0,43 azalış ve canlı hayvanlar ve hayvansal ürünlerde ise yüzde 5,78 artış gerçekleşmiş.
