Yaptırımlar, ihracat kısıtlamaları ve karbon düzenlemeleri piyasayı sıkıştırıyor. Gübre fiyatları artarken. uzmanlar yüksek fiyatların 2026’da küresel talep daralmasına yol açacağını söylüyor.
Dünya genelinde gübre piyasaları, artan maliyetler ve azalan satın alınabilirlik baskısıyla yeni bir daralma dönemine doğru gidiyor. Sektör, hem yüksek fiyatların hem de düşük erişilebilirliğin tarımsal üretimi baskılayacağı bir döneme giriyor. Rabobank tarafından hazırlanan bir rapor fiyat artışlarının 2026’da talep daralması yaratacağı uyarısında bulunuyor.
Dünya Bankası’nın son Emtia Piyasaları Görünümü raporu, 2025 yılı sonunda küresel gübre fiyatlarının ortalama yüzde 21 artacağını öngörürken, Üre, diamonyum fosfat (DAP) ve potasyum fiyatları 2025’in üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 23 ila yüzde 41 arasında artış gösterdi. Eylül itibarıyla üre ton başına 461 dolar, DAP 554,8 dolar, potasyum klorür (MOP) ise 286,9 dolar seviyesine çıktı. Dünya Bankası, DAP fiyatlarının 2026’da yüzde 8 gerileyebileceğini tahmin ediyor. Üre fiyatlarında bu yılki yüzde 30’luk yükselişin ardından 2026’da yüzde 7 düşüş bekleniyor.
Fiyat artışlarının ardındaki neden yalnızca talep değil. Çin’in ihracat kısıtlamaları, Rusya ve Belarus’a yönelik yaptırımlar ve Avrupa Birliği’nin yeni karbon politikaları arzı daraltıyor. Çin, elektrikli araç sanayisini desteklemek için azotlu gübre ihracatını sınırlarken, Rus gübrelerine getirilen AB tarifeleri Avrupa’daki maliyetleri daha da yükseltiyor.
Gübre alınabilirlik endeksi hızla geriliyor
Rabobank’a göre bu gelişmeler, gübre satın alınabilirlik endeksinde belirgin bir düşüşe yol açtı. Endeks 12 aylık ortalaması negatif bölgeye gerilerken, küresel tüketimde azalma sinyalleri güçleniyor. Uzmanlara göre 2025’te zayıfl ayan talep, 2026’da yerini daha derin bir daralma döngüsüne bırakacak.
Bölgesel dinamikler tabloyu karmaşık hale getiriyor
ABD’de ticaret tarifeleri ve jeopolitik gerginlikler yeni sezonu baskılayabilir. Avrupa’da, Karbon Sınır Ayarlama Mekanizması (CBAM) fiyatlara yukarı yönlü baskı getirecek. Brezilya’da çiftçiler yüksek fiyatlar ve dar kâr marjlarıyla karşı karşıya kalırken, sınırlı kredi imkanlarına rağmen 2025’te rekor düzeyde gübre teslimatı bekleniyor. Hindistan, küresel üre ticaretinde belirleyici konumunu koruyor.
