Sıcaklıklar son 54 yılın rekorunu kırıyor, son bir yılda 1257 meteorolojik afet yaşandı. Daha geçen hafta zirai don darbesiyle sarsıldık. Dolu ve kuraklık riski kenarda bekliyor.
Farkındaysanız sık sık iklimsel afetler ve bunun tarım üzerine etkilerini tartışır olduk. Rekor soğuklar, rekor sıcaklar derken iklim değişikliğinin de etkisiyle ekosistemin dengesi iyiden iyiye bozuldu. Tarımda iklim odaklı risk yönetimi hiç olmadığı kadar önemli hale geldi. Artık ekstrem hava olaylarının sıklığı ve şiddeti ile iklim bağlantılı yazılarımız arasında bir korelasyon var.
Yarattığı tahribat her geçen gün daha yıkıcı hale gelen bu iklimsel gelişmeler, ABD Başkanı Donald Trump’ın yaptığı gibi inkar edilecek ya da görmezden ve duymazdan gelinecek bir hadise değil.
Önceki haftalarda bu sayfada kuraklık riskine dikkat çekerken, yaşadığımız zirai don afeti deyim yerindeyse kuraklıktan rol çaldı. Sektöre beklenmedik sert bir darbe vurdu.
Ege’de son 65 yılın en düşük yağışları
Ancak daha don şokunu atlatamamışken Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM) yeniden kuraklık riskine dikkat çekti. MGM’nin ölçümlerine göre, mart ayı yağışları 28.8 mm gerçekleşerek son 35 yılın en düşük seviyesine indi. Yağışlarda normale (1991-2020) göre yüzde 53, geçen yılın mart ayına göre yüzde 59 azalma söz konusu.
Mart ayında yağışlar; İzmir, Aydın, Muğla, Denizli, Manisa, Uşak, Burdur, Eskişehir, Ankara, Kırıkkale, Çankırı, Çorum, Adana, Hatay, Kilis çevreleriyle Antalya’nın doğu kesimlerinde normallerine göre yüzde 80’den fazla azalmış gözüküyor. Bahsi geçen şehirlerde yoğun bir şekilde tarımsal üretim gerçekleştirildiğini hepimiz biliyoruz.
MGM’nin ölçümlerine bölge bazında baktığımızda tablo biraz daha netleşiyor. Zira tüm bölgeler normalleri ve geçen yıl yağışlarının altında yağış alırken, normaline göre en fazla yağış azalması yüzde 79 ile Ege Bölgesi’nde gerçekleşmiş durumda. Bölgelerde düşük yağışlar, kayıtlara rekor olarak da geçmiş durumda. Ege Bölgesi’nde son 65 yılın en düşük yağışı kaydedilirken, Marmara Bölgesi son 39, İç Anadolu Bölgesi son 35 ve Karadeniz Bölgesi son 32 yılın en düşük yağışını almış gözüküyor.
Türkiye genelinde mart ayında ortalama 6.4 gün yağış görülmüş. Halbuki 1991-2020 döneminin baz alındığı ve “normali” diye tabir edilen uzun yıllar ortalamasında 11.3 yağışlı gün kayıtlara geçmiş durumda.
