Herkese merhaba, sofralarımızın baş tacı çorba kaynamışsa o evin içi sımsıcak olur, huzur dolar. Çorbanın midemizi olduğu kadar ruhumuzu da doyuran bir yönü var. Bu sebeple sofralarımızdan eksik etmediğimiz çorbanın hikayesine bir göz atmak istedim.
ÇORBA NEDİR?
Türkçedeki çorba kelimesi et, tahıl ya da sebzeyle hazırlanan sulu, sıcak içecek anlamına gelmektedir. Köken olarak Farsça şorba kelimesinden gelir. Farsçada da aynı anlama gelmektedir ve tuzlu/karışık anlamına gelen kelime ile yemek anlamına gelen ekten oluşmaktadır. Türk çorba kültürü, çok köklüdür ve Türk mutfağı çorbaları oldukça çeşitlidir.
ÇORBANIN TARİHÇESİ
Tarihte ilk çorbanın izi milattan önce 20 binli yıllara kadar sürülebilmektedir. Çorba yapılabilmesi için su geçirmeyen kaplara ve suyun ateş üzerinde kaynatılabilmesine ihtiyaç duyulmuştur. Çömlek kapların yapılmasıyla suyun kaynatılabilmesi mümkün olmuştur. Çorbalar, iyi beslenme ve sağlıkla ilişkisi fark edilip şifacılar tarafından da kullanılmaya başlanmıştır. Geçmişte Orta Asya’da göçebeler lapaya benzer yemekler yapardı. Zamanla günümüzde de tüketilen çorba çeşitleri doğmuştur. Orta Asya’dayken Türkler oğmaç adı verilen bir tür çorba yaparlardı. Genellikle yuvarlak kesilen erişte kullanılır ve bazen kurutulmuş et de katılırdı. Tarhana Türklerin eskiden beri yaptığı ve günümüze kadar gelmiş bir çorbadır. Türkler’in Anadolu’ya göçleri ve Osmanlı döneminde Avrupa’ya kadar uzanmaları birçok yerel ve eski mutfak kültürü ile etkileşim yaratmıştır. Örneğin Türk mutfağında deniz mahsullü çorbalar bulunmazken Karadeniz ve Ege bölgesindeki deniz ürünlerinin kullanıldığı yemekler ve çorbalar da Türk mutfağına dahil olmuştur. Çorba, ekonomik ve besleyici bir yemektir. Bu sebeple çorba tarih boyunca Türk toplumunun tüm katmanlarında sevilerek bolca tüketilmiştir.
OSMANLI MUTFAK KÜLTÜRÜNDE ÇORBA
Osmanlı döneminde en yoksul insanların evinden padişah sofralarına kadar çorbaya yer verildiği bilinmektedir. Osmanlı mutfağı çorbalar bakımından zengindi. Sadece Osmanlı zamanında değil, çorba her zaman Türk mutfağının ana unsurlarından biri olup yemek kültüründe belirleyici olmuştur. Zaman içinde Türk mutfağına özgü çorbalar çeşitlenip günümüze kadar ulaşmıştır. Günümüz Türk mutfağında kahvaltıdan diğer ana öğünlere kadar her sofrada çorba bulunmaktadır. Bebek, çocuk ya da yetişkin herkes için sevilen çorbalar her daim pişirilmektedir. Batı mutfağında çorbalar başlangıç yiyeceği, iştah açıcı rolü üstlenirken Türk sofralarında ana yemek olarak da tüketilmektedir. Bu kadar çok çorba tüketilen bir yemek kültüründe çok farklı ve zengin çorba çeşitleri olmasına şaşmamak gerekir.
SAHURDA ÇORBA GELENEĞİ SÜRÜYOR
Sahurda çorba içme alışkanlığı, geçmiş zamanlarda oldukça yaygındı. Günümüzde ise muhtemelen çay tüketiminin artışıyla birlikte, geçmişte olduğu kadar olmasa bile bazı yörelerde halen devam etmektedir.
