Tarım Bakanlığı’nın ifşa listenin ‘sahtekarlık’ boyutu dışında bir sağlık boyutu var. Doç. Dr. Cavit Işık Yavuz listeyi tek tek analiz etti, hileli ürünlere katılan maddelerin zararlarını anlattı.
Gıda güvenliği ve sağlıklı gıdaya erişim hem Türkiye’de hem dünyada ciddi bir sorun. Özellikle ‘pestisit’, ‘aflatoksin’ gibi zehirli madde kalıntıları nedeniyle gıda ürünlerinin sık sık Avrupa kapılarından dönmesi ve ekim ayından bu yana ‘hileli ürün listesinin açıklanması, gıda güvenliğini sürekli gündemin ilk sıralarına taşıyor. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 2 Ekim’den bu yana internet sitesinden markaları ifşa ederek açıkladığı listenin adı ‘taklit ve tağşiş gıdalar.’ Siteye girdiğinizde tarih ve ürün koduyla arama yapabiliyorsunuz.
İKİ AYDA ORTAYA ÇIKAN TABLO
“Taklit”; gıda maddesinin kendisinde olmayan özelliklere sahip gibi gösterilmesi demek… “Tağşiş” ise; gıda maddelerinin mevzuata aykırı olarak üretilmesi hali olarak tanımlanıyor. İki aylık süre aslında bir tablo ortaya çıkardı. Halk sağlığı uzmanı Doç. Dr. Cavit Işık Yavuz’un liste üzerinde yaptığı çalışmaya göre, ifşa edilen ürün sayısı 800’ü geçti. İfşası yapılan ürünlerin yüzde 98’i beş ürün grubundan. Bu ürünlerin yarısı bitkisel yağ, dörtte biri ise et ve et ürünleri. Sağlığa zararlı olarak ifşa edilen ürün sayısı ise 169 ve bu listede de ilk sırada et ve et ürünleri var.
Listede çok sık tekrarlanan ‘hileler’ var. Örneğin, zeytinyağına tohum yağları karıştırılması, et ürünlerinde ‘tek tırnaklıların’ olması ya da kanatlı eti karıştırılması, salça ve baharatlarda gıda boyası kullanılması. Bu haliyle, listenin ‘sahtekarlık’ boyutu dışında ‘halk sağlığı’ boyutu da var. Söz, listeyi madde madde inceleyen Doç. Dr. Cavit Işık Yavuz’da:
ZEYTİNYAĞINDA ‘TOHUM YAĞI’ NE DEMEK?
Siz saf zeytinyağı diye satılan ürünleri alırken doğal olmasını bekliyorsunuz. Ancak bunların içinde ‘tohum yağları’ dediğimiz farklı bitkisel yağlar olabiliyor. Literatürde farklı yağların zararlarıyla ilgili örnekler var.
Mesela; vücutta sindirimi mümkün olmayan kolza yağ kullanıldığı için İspanya’da toksik yağ sendromu diye anılan bir zehirlenmeye yol açmıştı.
