2012’de 5:2 diyetiyle (haftanın iki günü 500/600 kalori eksik almak) nam salan aralıklı oruç, günümüzde zaman kısıtlı yeme modeliyle biliniyor. Her gün en az 12 saat oruç yapılan bu modelin en popüleri 16:8 versiyonu (8 saatlik yeme penceresi, 16 saat oruç).
Peki aralıklı oruç sizi daha fit, daha sağlıklı ve hatta daha genç kılar mı?
The Guardian uzmanlara sordu.
1. Metabolizmaya ne yapıyor?
Oruç tutmak metabolizmayı hızlandırıyor çünkü vücut enerji üretmek için yağ depolarını kullanmaya başlıyr. Oruçluyken sindirim sistemi dinlenir. Bu sırada mikrobiyom yenilenir ve iyi bakteriler çoğalıyor. Sonuç olarak sindirim, bağışıklık, ruh hali, kan basıncı ve daha fazlası pozitif yönde etkileniyor.
2. Herkes yapabilir mi?
Hayır. Oruç herkes için değil – özellikler çocuklar, hamileler ve yeme bozukluğu bulunanlar için. Oruç yapmadan önce doktorunuza danışmakta yarar var. Düşük tansiyon, anemi, zayıf bağışıklık sistemi gibi birçok hastalık oruç tutmayı riskli kılar. Özellikle safra kesesi sorunu bulunanlar dikkatli olmalı. Yemek yediğimizde safra kesemiz safrayı sindirim sistemine boşaltıyor; oruçta ise safrayı uzun süre içinde tutuyor. Bu yüzden oruç safra kesesi taşı oluşumuna neden olabiliyor.
3. Yeme bozukluğuna neden olur mu?
Yeme bozukluğu geçmişi bulunan insanların kendine katı kurallar koyması riskli. Kiloyu takıntı yapmak ve yemekleri kısıtlamak obeziteye neden olabilir.
Ebeveynlerin kısıtlayıcı diyetler denemesi çocuğun psikolojisini ve yemekle ilişkisini kötü etkileyebilir.
Aralıklı oruç gibi kısıtlayıcı diyetler bizi vücudumuzu dinlemekten alıkoyuyor. Sağlıklı beslenmenin tek bir doğru yolu yok.
4. Hangi rutini tercih etmeli?
Her kişiye iyi gelecek rutin farklı. Çoğunluk uyumadan birkaç saat önce yemeyi durdurmayı tercih ediyor. Ama akşam yemeği 10’da yenen kültürler de var. Herkes, aralıklı orucu kendi rutinine uyarlamalı. 16:8 rutinini kahvaltıyı es geçerek uygulamak çok popüler. Fakat kahvaltı yapmamanın negatif etkisi de olabilir. Uzun süre oruç sonrası dolu dolu bir öğün tüketmek özellikle safra kesesini kötü etkileyebilir. 12-13 saat oruç tutmak daha sağlıklı olabilir. Bunun yanında, 20 saat, hatta 36 saatlik orucu rahat geçirebilenler de var. Herkesin vücudu farklı.
5. Vücut açken ne oluyor?
Vücut belli bir süre aç kaldıktan sonra otofaji (yeni ve daha sağlıklı hücreler elde etmek için hasarlı hücreleri temizleme) ve ketosis (enerji için yağ yakımı) başlıyor. Fakat bunun zamanlaması kişiden kişiye, yaş ve ağırlık gibi faktörler nedeniyle, değişiyor. Yine de otofajinin iki ila üç günden önce tam olarak başlamadığı tahmin ediliyor. 16:8 ve 18:6 diyetlerinde büyük ihtimalle otofajinin başlaması daha uzun sürüyor.
Aralıklı orucun sağlık üzerindeki etkileri iki ila üç ay sonra gözlemlenebilir.
