2023 yılının son günlerini ekonomik, siyasal, toplumsal krizleri hem özetleyen hem de derinleşeceğine alamet eden olaylar zinciriyle kapadık. Bunlardan biri İstanbul’un Maltepe ilçesinde önceki gün bir AVM’de “Açım, çocuklarım aç, borcum var” diyerek yaşamına son vermek isteyen Yılmaz Çakır’ın, bu girişimden sonra öğreneceğimiz hepimizi derinden üzen hayat hikayesiydi. Bilmediğimiz bir hikaye olmasından değildi üzüntümüz de, bildiğimiz ve hatta yazdığımız ama çare olmanın yolunu bulamadığımız derinleşen yoksulluğun gerçekliğini, duygu dünyasını olanca yalınlığıyla aktarıyor olmasındandı sanıyorum…
Eşinden öğrendiğimize göre Çakır işsizdi ve bundan utanç duyuyordu: “Kendinden utanıyordu çalışamıyor diye.” “Borcumuz var, maddi durumumuz iyi değil.” diye devam ediyordu. Çocuklarına sosyal yardım alıyordu ama borçları yatıramadığı için çocukların maaşından kesiliyordu. Devlet bu altı kişilik ailenin 4 çocuk üyesi için verdiği yardımdan borç nedeniyle kesinti yapıyordu. Bu nedenle kağıt toplamak için aldıkları arabayı da satmak zorunda kalmışlardı. Bunlar da yetmezmiş gibi bir de kiraları 750 TL’den 2 bin’e yükselmişti. Eşiyle birlikte kağıt toplayarak geçinmeye çalışıyorlarsa da yeterli gelir elde edemedikleri için marketlerin kapıya koydukları tarihi geçmiş ürünleri tüketmek zorunda kalıyorlardı. Çocuklarını ancak bu şekilde doyurabiliyorlardı.
∗∗∗
Madalyonun öteki yüzünde, market raflarından bir kare çarpıyor gözüme. İrfan Donat’ın sosyal medya hesabında paylaştığı bu fotoğrafta İzmir mandalina kilosu 44 lira 90 kuruş. Narenciye üreticisinin yorumuyla paylaşılmış: “Bu mandalina dalında 4.50-5 TL idi. Hem de ihracata giden.. Bunlar ihraç ıskartası…”. Mandalina deyip geçmeyin, henüz kısa bir süre önce aynı sebeple limon üreticileri ağaçlarını söküyordu. Maliyeti karşılamayan alış fiyatlarına karşın market raflarında fiyatlar öylesi yüksek seyrediyordu…
