Gıda israfından kaynaklanan emisyonların üçte birinden fazlası, tüketiciler tarafından atılan gıda ürünlerinden kaynaklanıyor. Peki durum böyleyken, gıda üreticileri ne yapabilir?
FoodNavigator tarafından, 19-21 Eylül 2023 tarihlerinde düzenlenen İklim Yönünden Akıllı Gıda zirvesinde Danone’dan bir temsilci tarafından yapılan bir açıklamada; işbirliği, eğitim ve etiketleme inovasyonu sayesinde marka etkisinin tüketici davranışını değiştirebileceği ifade edildi.
Gıda israfının akıl almaz boyutları
Gıda israfı gıda güvenliği, küresel ekonomi ve çevre için zararlıdır. Her yıl üretilen tüm gıdanın yaklaşık üçte birinin kayıp ya da israf edildiği artık herkesçe bilinen bir istatistik.
Gıda atıkları o kadar fazla ki, bir ülke olsaydı çöp sahalarında parçalanırken atmosfere saldığı zararlı sera gazları nedeniyle ABD ve Çin’in ardından, en fazla emisyona yol açan üçüncü ülke olurdu. Yalnızca AB’de her yıl yaklaşık 60 milyon ton gıda atığı meydana geliyor. Ancak artık politikacılar harekete geçiyor, gıda ve içecek üreticileri de bu çağrıya kulak vermek zorunda kalacak gibi görünüyor…
Ancak gıda israfından kaynaklanan küresel emisyonların üçte birinden fazlası tüketiciler tarafından atılan gıdalardan meydana geliyor. İngiliz yardım kuruluşu WRAP, tarım sonrası gıda israfının %70’unun evlerde gerçekleştiğini ve İngiltere’deki ortalama bir hanenin haftada yaklaşık sekiz öğüne eşdeğer gıdayı çöpe attığını tahmin ediyor. Bu da insanların evlerinde gıda israfını önlemek için atacakları basit adımların (örneğin fazla gıda satın almayarak veya artan yemekleri değerlendirerek) gıda sisteminin çevre üzerindeki etkisini azaltmada önemli bir yol kat edeceğini gösteriyor.
Gıda üreticileri burada ne yapabilir?
Gıda israfın büyük oranda evlerde gerçekleşirken, gıda şirketleri bu konuya nasıl yaklaşmalı?
İklim Yönünden Akıllı Gıda zirvesinde konuşan Danone İngiltere Sürdürülebilirlik ve Sosyal Etki Başkanı Hannah Cornick, “Kesinlikle oynayabileceğimiz bir rol var” dedi.
Etiketlerdeki tarih bilgileri bu alanlardan biri. Cornick, evdeki gıda israfının en büyük nedeninin gıdaların zamanında kullanılmaması ve son kullanma tarihlerinin geçmesi olduğunu söyledi.
Bu unsur, evdeki önlenebilir gıda israfının yaklaşık yarısını oluşturuyor. Diğer nedenler ise genellikle çok fazla yemek pişirmek ya da servis etmek.
Firmanın gıda israfına yönelik adımları
En büyük sorun, ürünlerin üzerindeki tarih etiketleriyle ilgili kafa karışıklığı. Danone, tüketimi tamamen güvenli gıdaların tüketiciler tarafından çöpe atılması sorununu çözmek için 2021 yılında ürün yelpazesinin önemli bir bölümünde “son kullanma tarihi” yerine “-den önce tüketiniz” ibaresini koymaya başladı.
Firma yoğurt paketlerine “Bak, Kokla, Tad, İsraf Etme” ikonu ekleyerek Too Good To Go firması ile ortaklık kurdu. Bu uygulama, fazla gıda ürününe sahip olan restoran, mağaza, kafe gibi mekanları ile indirimli fiyattan ürün satın almak isteyenleri buluşturarak gıda israfı sorununu çözmeyi ve gıdaların çöpe atılmasını önlemeyi amaçlıyor.
Cornick, “Bu işbirliği, insanları gıdanın güvenli olup olmadığını anlamak için duyularını daha fazla kullanmaya teşvik ediyor. Bu sezgisel olması gereken bir şey, ama biz tüketiciler, bu alışkanlığı bıraktık. Kampanya, tüketicilerin neyin yenmesinin güvenli olduğu konusunda bu kararları verebilecek güvene sahip olabileceklerine işaret ediyor” diye konuştu.
