Tarhana, geçmişi Orta Asya’ya kadar uzanan, tarihin o zamanlarından günümüze kadar olan süreçte özellikle de hastalıklarda şifa niyetine kullanılan bir besindir. Hatta filmlere, hikayelere bile konu olmuştur.
Tarhana, 16. yy. başında Osmanlı Padişahı Yavuz Sultan Selim Han döneminde Mısır seferi öncesi ortaya çıkmıştır. O zamanlar Mısır’ın fethi için uzun bir yolculuğa çıkarılacaktır ve gıda ihtiyacının karşılanması için taşınma açısından hafif gıdalara ihtiyaç vardır. Bunun üzerine Yavuz Sultan Selim’in annesi Gülbahar Hatun uzun uğraşlar sonucu ana maddesi buğday ve yoğurttan hem dayanıklı hem de hafif olan tarhanayı yapmıştır. O zamandan günümüze de tarhana geleneksel Türk mutfağının en önemli lezzetlerinden biri olmuştur. Dilden dile dolaşan efsanelere göre ise padişah bir gün fakir bir aileyi ziyaret eder. Evin hanımı ise padişaha mahcup olmamak adına evde olan malzemelerle bir çorba pişirir ve padişaha ikram eder. Çorbayı çok beğenen padişah çorbanın ismini sorduğunda ise evin hanımı kıt malzemeleri ile yaptığı çorba için ”dar hane çorbası” der. Dar hane çorbası olarak da bilinen tarhana o zamanlardan bu zamana bugünkü bilinen ismini almıştır.
SERİN YERDE SAKLANMALI
Tarhananın muhafaza edilmesi için serin ortama ihtiyacı vardır. Bu sebeple kışın saklanması daha kolaydır. Yaz aylarında ise serin yerlerde tutulması bozulmasını önler.
SÜREKLİ KARIŞTIRIN
Tarhana çorbasının yapımı çok kolay gibi görünse de dikkat isteyen bir yemektir. Çünkü tarhananın yerken ağıza pütürlü bir şekilde gelmesi hem rahatsız edicidir hem de damakta kötü tat bırakmaktadır. Pürüzsüz ve enfes bir tarhana çorbası yapmak için tarifte ilettiğimiz tarhanayı kavururken ve suyu ekledikten sonra kısık ateşte ve sürekli karıştırmalısınız. Daha sonra mikser yardımıyla da iyice çırpabilirsiniz.
ŞİFA KAYNAĞI
Tarhana, A, B1, B2 gibi vitaminler içerdiği ve kanseri önleyen bileşikler ile zenginleştirildiği için kansere karşı koruyucu bir özelliği vardır.
Bebekler gibi özellikle gelişme çağındaki çocuklar için de çok faydalı bir besin olan tarhana, kemik gelişimine de katkı sağlar ve önemli ölçüde kemikleri güçlendirir.
Beyin sağlığını korumaya yardımcı olur.
Soğuk algınlığı, bronşit ve astım hastalığın karşı ön tedavi sağlar.
Damar tıkanıklığı oluşumunu önler.
Bağışıklık sistemini önemli ölçüde güçlendirir.
İçerdiği yüksek lif oranı nedeni ile doğal tokluk hissi verir. Bu nedenle de zayıflamak isteyen kişilerin tercih edebileceği yiyecekler arasında yer alır.
Toksinlerin idrar yolu ile dışarı atılmasını sağlar.
Evde nasıl yapılır?
MALZEMELER
1 kg domates
1 kg kuru soğan
1 kg kırmızı biber
1 kg yoğurt
4 buçuk veya 5 kg un
Yarım kilo pişmemiş nohut
3 yemek kaşığı tuz
1 demet nane
Yarım demet maydanoz
YAPILIŞI: Tarhana yapılışı için öncelikle yıkadığınız domates, biber, soğan, maydanoz ve naneyi ince ince doğrayın ve doğradıklarınızı bir tencereye koyun. Üzerlerine 1 litre su ekleyip iyice pişirin. Nohutu önceden haşlayın, blender ile süzgeçten geçirin. Pişirdiklerinizin üzerine nohutu da ekleyin. Hazırladığınız bu karışımı yoğurt kabına alın ve yeterli miktarda tuzu ekleyin, iyice karıştırın. Elenmiş un ile de hamur haline getirin ve ortalama bir hafta bekletin. Beklettiğiniz hamuru her gün birkaç kere karıştırın. Sulanırsa un ekleyebilirsiniz ancak herhangi bir sulanma olmadığında bir şey yapmadan sadece karıştırmak yeterlidir. Bir hafta beklettiğiniz hamur kuruyacaktır. Bir örtü üzerine küçük parçalar halinde dökebilirsiniz. Bu şekilde bekletip iyice kurudukça kevgirden geçirerek iyice kurutup saklayabilir, ihtiyacınıza göre kullanabilirsiniz. Tarhana genellikle tarhana çorbası yapımında kullanılsa da köfte harçlarında, tavuk harçlarında ve farklı çorbalar ile birlikte de kullanabilirsiniz. Tarhana ile tarhana bulamacı, tarhana kavurması, tarhana cipsi, tarhanalı pirinç köftesi, kaz dağı çorbası, kıymalı tarhana çorbası, baget gibi çeşitli yemek tariflerini de deneyebilirsiniz.
Tarhana Çorbası
MALZEMELER
3 yemek kaşığı tarhana
2 yemek kaşığı sıvı yağ
1 ya da 1 buçuk yemek kaşığı salça
6 su bardağı su
1 tutam nane
Sarımsak
Kırmızı pul biber
Tuz
İsteğe bağlı karabiber
YAPILIŞI: Derin bir tencerenin içine tarhanayla birlikte 2 yemek kaşığı sıvı yağ, salça, dövülmüş sarımsak, nane, istediğiniz baharatları ekleyip karıştırarak kavurun. Kavurduğunuz tarhananın üzerine 6 su bardağı suyu yavaş yavaş ekleyin ve devamlı karıştırarak kaynayana kadar pişirin. Kaynayan tarhana çorbanızı birkaç dakika daha beklettikten servis edebilirsiniz.
