Üretici örgütlenmesinin zirai uzmanlıkla iktidar güdümü arasında bir alana sıkıştırılmasının, gıda kriziyle ilgili olarak geldiğimiz noktada tohumdan sofraya her aşamayı sermaye lehine belirleyen önemli bir rolü var. Örneğin bu sene mısır, arpa, buğday, fındık gibi birçok üründe alım fiyatları beklentinin altında açıklandı. Bu durum tarım politikalarının piyasacı bir bürokratik alana sıkıştırılmasına bir sorun olarak vurgu yapmamız ve kır-kent örgütlenmesini düşünürken bu bağlamı ıskalamamamız gerektiğini hatırlatıyor.
Sermaye çıkarları gıda sistemini öylesine belirlemeye başladı ki çiftçiler artık hiç de çekinmeden zarar ettiriliyor. Bunun son örneği Çukurova Pamuk, Yerfıstığı ve Yağlı Tohumlar Tarımsal Satış Kooperatifleri Birliği’nden (Çukobirlik) geldi. Birlik geçtiğimiz günlerde 2023-2024 kampanyası kütlü pamuk alım fiyatlarını açıkladı. 42 randıman kütlü pamuk alım fiyatını 18.5 TL/kg olarak duyurdu.
“Girdi maliyetlerinin yüzde 110-130 arasında arttığı bir süreçte pamuk fiyatı böyle olursa gelecek yıl kimse pamuk ekmez” diyen Diyarbakır Yenişehir Ziraat Odası Başkanı Süleyman İskenderoğlu 23-24 lira beklentisini ifade etmişken 18.5 liranın gelecek yıl pamukta daha fazla dışa bağımlılığa sebep olacağına vurgu yapan Adana Çiftçiler Birliği Başkanı Mutlu Doğru ise alım fiyatının 25 lira olarak beklendiğini açıkladı[1]. Ancak Ziraat Mühendisleri Odası Şanlıurfa Şubesi’ne göre 1 kilo kütlü pamuğun maliyeti de zaten 23 lira 2 kuruş idi. Ziraat Mühendisleri Odası Şanlıurfa Şubesi de bu bağlamda 32.22 lira beklenti açıklamıştı.
Dahası, geçen yıl Çukobirlik tarafından güncellenen son fiyat zaten 21 lira idi. Yani Çukobirlik pamuk alım fiyatını geçen yıla göre %11.9 düşürmüştü. Avans olarak nitelenen ve piyasa şartlarına göre artması beklenen fiyatın üreticiler için en hafif tabirle haksızlık olduğuna katılmamak mümkün değil. Bu haksızlığı mümkün kılan koşul ise neoliberal tarım politikalarının üretici örgütlenmesinin sınırlarını belirliyor olması ve buna alternatif bir örgütlenme çabasının yaygınlaşmaması ve engellenmesi.
