Aşırı sıcaklar sebze ve meyvede yaklaşık yüzde 50 üretim kaybına neden olurken, mazot, su, gübrede yüzde 100’ü aşan maliyetler de çiftçinin ekim iştahını azalttı. Tarlada 8,5 lira olan domates fiyatının markette 40 liraya çıktığını söyleyen sektör temsilcileri, “Üretici de tüketici de mağdur. Denetim yok. Girdi maliyeti sübvanse edilmeli, yoksa çiftçi ayakta duramaz, dışarı bağımlı oluruz” uyarısı.
Bu yaz hava sıcaklıklarının bazı bölgelerde 47 dereceleri aşması, tarla ürünlerini vurdu. Biber, patlıcan, ayçiçeği gibi yaz ürünleri tarlada yandı, üretim yüzde 20-50 arasında düştü, fiyatlar arttı. Buna, katlanan girdi maliyetleri de eklenince çiftçinin ekim iştahı azaldı.
Arz talep dengesi bozulmaya başladı. Fiyat artışlarını önlemek için Tarım Bakanlığı 100 Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgesi (TDİOSB) kurmaya hazırlanıyor. Bakanlık, gıda fiyatlarındaki yükselişe ‘Kent Tarımı Projesi’yle çözüm ararken, Türkiye’nin farklı yerlerinde faaliyet gösteren ziraat odaları başkanları DÜNYA’ya yaş meyve ve sebzede aşırı fiyat artışlarının sebeplerini anlattı.
Çiftçi gübreyi borç yazdırıyor
Üretimin önemli girdilerinden mazotun yanı sıra, gübre, su, elektik gibi yüzde 100’ü aşan maliyetler karşısında ezildiğini, üreticiyi tarımda tutmak için kamu desteklerinin, güncel maliyetler dikkate alınarak mutlaka artırılması gerektiğinin altını çizen sektör temsilcileri, “Çiftçi, tarlada ürünün kalmasından korkuyor, kimi zaman maliyetin altında veriyor. Para kazanamadığı ürünü bir sonraki yıl ekmiyor.
Mazota borçlu, gübre bayisine borç yazdırıyor” derken, bir diğer ziraat odası, “Çiftçi sayısı her geçen gün azalıyor. Şartlar ne olursa olsun girdi maliyetleri devlet tarafından süspanse edilmeli, yoksa çiftçi ayakta duramaz, dışarıya bağımlı hale geliriz” uyarısı yaptı. Seyhan Ziraat Odası Başkanı Yaşar Özkan ise fiyat istikrarı için çiftçinin kullandığı mazotta ÖTV ve KDV’nin kaldırılması önerisinde bulundu.
Sıcakta üretimin yarısı gitti
Yaş sebze ve meyvede en fazla ihracat yapan, sebze ve meyve işleme tesisleri olan, hal yerleri bulunan Uçak Kardeşlerin kurucularından Ali Uçak, aşırı sıcaklardan açık alanda yetişen biber, patlıcan gibi yaz sebzelerinin yandığını söyledi. Uçak, “Yaylalarda bile sıcaklıklar bu yıl 40 dereceyi gördü. Üretimin yarısı gitti” dedi.
https://www.dunya.com/sektorler/tarim/sebze-meyveyi-sicak-ciftciyi-maliyet-yakti-haberi-701504
