Üretici derneklerine göre plansız üretim nedeniyle bu yıl rekoltede patlama yaşandı, iç pazarda fiyatlar düştü. Yüksek maliyet ise ihracatı imkânsız hale getirdi. Pazar rakiplere geçti.
Hazır giyim sektörü başta olmak üzere neredeyse tüm ihracatçıların sık sık tekrarladığı “Maliyetlerden dolayı dünya müşterisi için pahalıyız” isyanına gıda üreticileri de katıldı. Yeni hasat dönemi gelen soğan ve patates beklenen yeni krizin adresi. Yüksek maliyetler, plansız üretim, yanlış kararlarla geçtiğimiz yıllardaki ihracat kısıtlamaları gibi birçok etken üreticiyi perişan etti. Üretim maliyeti 7-8 lira olan patates tarlada 3-4 liraya satılırken maliyeti 7-8 lira olan soğana ise 6 lira fiyat biçiliyor. Üreticilerin zarar edip tarlaya küsmemesi için Toprak Mahsulleri Ofisi’nin devreye girmesini isteyen Türkiye Ziraat Odaları Birliği, “Devlet el atmazsa üretici borcunu ödeyemeyecek” dedi.
Soğanda rekoltenin 200 bin artışla 2.5 milyon tonu aşması beklenirken ihracat ise 75-100 bin ton aralığında seyrediyor. İhracatta yüksek fiyat sebebiyle pazarlarını kaybettikleri için iç piyasadaki tüccarların insafına kaldığını söyleyen Soğan Üreticileri Birliği Başkanı Ömer Karaca, “Onlar da mal almıyor. İhracat pazarları için de pahalı olduk. Piyasada nakit döngüsü bozuldu, kimsede para yok” dedi. Soğanda en büyük pazar olan Rusya’nın bile alımı bıraktığını belirten Karaca, “Bizim pazarlarımızı Türkmenistan, Özbekistan ve İran aldı” diye konuştu.
HERKES PATATES EKTİ
Patateste de durum çok benzer. Yıllık 6.5 milyon tonluk üretimin 1 milyon tonu ihtiyaç fazlası olmasına rağmen yalnızca 50-60 bin tonu ihraç ediliyor. İç piyasada plansız üretime vurgu yapan Patates Üreticileri Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği Başkanı Birol Güney, “Geçen yıl para kazanıldı diye bu yıl herkes patates ekti şimdi kimse kazanamıyor. Seneye de herkes zarar etti diye kimse patates ekmez. Plansız üretim sonucunda girilen bir kısır döngü bu” dedi.
