Neşeli bir Malatya türküsü vardır. Türkü, Mamoş Sucular’dan alınmıştır. Bir çok türkümüz gibi bu türkü de Nurettin Sarısözen tarafında derlenmiş ve notaya alınmıştır. Şöyle başlar türkü:
Armudu taşlıyalım
Altında kışlıyalım
Akşam oldu vakt oldu
Eğlenceye başlıyalım.
Hatırladınız mı? Türkünün bir de şöyle bir nakaratı vardır:
Hey yallah yallah yallah
Hoppala yârim yaz geldi
Çarşıya kiraz geldi
Aldım beş okka kiraz
O da yâre az geldi
Türküler, bir anlamda sesli tarih belgeleridir. Döneminin kültürünü, sosyolojisini ve bazen de ekonomisini yansıtır. Hem de en yalın ve anlaşılır biçimde.
Şimdi bu türkünün şu nakaratına bakalım. Yazın gelmesi ile kanı ateşlenen şair, sevgilisine “Hoppala” diyor; onu hareketlendiriyor. Yazın gelmesi ile bir yaz meyvesi olan kiraz da çarşıya gelmiş. Türkünün günümüzde önem kazanmış vurucu mısrası da şu: “Aldım beş okka kiraz”. Okka, biliyorsunuz eski bir ağırlık ölçüsü, 1282 gram. Sevgilisine beş okka, yani 5×1282=6.410 kg kiraz alıyor. Birazdan söz edeceğim, kiraz ne kadar sağlıklı bir besin. O zamanlar herhalde tarım ilaçları bu kadar hoyratça kullanılmıyordu; kiraz gerçekten sağlıklı bir yiyecekti. Bugünün gençleri acaba sevgililerine böyle bir hediye almayı düşünebilirler mi? Hadi düşündü diyelim, bu kadar kilo kirazı alacak finansal gücü var mıdır. Çünkü şu anda yazın ortasında, yaz meyvesi kiraz pazarda bile 400 lira. İşte asıl zurnanın zırt dediği yer burası. Türkünün yansıttığı bir başka boyut da “Aldım beş okka kiraz/ O da yâre az geldi” deyişinde gizli. Hale bakım: 6,4 kg kiraz yâre az geliyor. Demek ki, o dönemin sevgilileri çok iştahlı imiş.
Kirazın faziletleri
Latince ismi ‘Prunus avium’ olan kiraz ağacı, gülgiller (rosaceae) familyasının bir üyesi imiş. Dünyada yaklaşık 1.500 çeşidi varmış.
Meyveler faydalıdır. Ama bazı meyveler daha faydalıdır. Kiraz, bunun bir örneği.
Bakınız 100 gram kirazın besin değeri neymiş:
