TÜİK’in Yaşlı İstatistikleri, gençlerin daha iyi bir gelecek umuduyla köyden kente göçün sonucu, tarım nüfusundaki yaşlanmanın açık bir göstergesi oldu. 2021 yılı verilerine göre, çalışan yaşlı nüfusun sektörel dağılımında ilk sırayı yüzde 64,3 ile tarım sektörü alırken, yüzde 27,3’ünün hizmetler, yüzde 6,3’ünün sanayi, %2,1’inin ise inşaat sektöründe yer aldığı belirlendi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), hafta içinde Yaşlılara Saygı Haftası dolayısıyla 2022 yılı Yaşlılar İstatistiklerini yayınladı.
Yaşlı nüfus son 5 yılda %22,6 arttı
Yaşlı nüfus olarak kabul edilen 65 ve daha yukarı yaştaki nüfus, 2017 yılında 6 milyon 895 bin 385 kişi iken son beş yılda %22,6 artarak 2022 yılında 8 milyon 451 bin 669 kişi oldu. Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı ise 2017 yılında %8,5 iken, 2022 yılında %9,9’a yükseldi. Yaşlı nüfusun 2022 yılında %44,4’ünü erkek nüfus, %55,6’sını kadın nüfus oluşturdu.
Nüfus projeksiyonlarına göre yaşlı nüfus oranının 2030 yılında %12,9, 2040 yılında %16,3, 2060 yılında %22,6 ve 2080 yılında %25,6 olacağı öngörüldü.
Yaş grubuna göre nüfus oranı, 1935-2080
Kaynak: TÜİK, Genel Nüfus Sayımları, 1935-2000
TÜİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2008-2022
TÜİK, 2018 Nüfus Projeksiyonları, 2030-2080
Yaşlı nüfusta yoğunluk 65-74 yaş grubunda
Yaşlı nüfus yaş grubuna göre incelendiğinde, 2017 yılında yaşlı nüfusun %61,6’sının 65-74 yaş grubunda, %29,7’sinin 75-84 yaş grubunda ve %8,6’sının 85 ve daha yukarı yaş grubunda yer aldığı görülürken, 2022 yılında %64,5’inin 65-74 yaş grubunda, %27,7’sinin 75-84 yaş grubunda ve %7,9’unun 85 ve daha yukarı yaş grubunda yer aldığı görüldü.
Yaşlı nüfusun %0,1’ini oluşturan 100 yaş ve üzerindeki yaşlı kişi sayısı, 2022 yılında 5 bin 344 oldu.
Türkiye nüfusunun yaş yapısı değişti
Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranının %10,0’u geçmesi nüfusun yaşlanmasının bir göstergesi olarak kabul ediliyor. Türkiye’de yaşlı nüfus, diğer yaş gruplarındaki nüfusa göre daha yüksek bir hız ile artış gösterdi.
Küresel yaşlanma süreci olarak adlandırılan “demografik dönüşüm” sürecinde olan Türkiye’de, doğurganlık ve ölümlülük hızlarındaki azalma ile birlikte sağlık alanında kaydedilen gelişmeler, yaşam standardının, refah düzeyinin ve doğuşta beklenen yaşam süresinin artması ile nüfusun yaş yapısı şekil değiştirdi. Çocuk ve gençlerin toplam nüfus içindeki oranı azalırken yaşlıların toplam nüfus içindeki oranı artış gösterdi. Türkiye, oransal olarak yaşlı nüfus yapısına sahip ülkelere göre hala genç bir nüfus yapısına sahip olsa da, yaşlı nüfus sayısal olarak oldukça fazla.
Nüfus piramidi, 1935, 1975, 2022
Türkiye yaşlı nüfusuyla, 184 ülke arasında 66. sırada
BM dünya nüfus tahminlerine göre 2022 yılı için dünya nüfusunun 7 milyar 975 milyon 105 bin 156 kişi, yaşlı nüfusun ise 782 milyon 998 bin 642 kişi olduğu tahmin edildi. Bu tahminlere göre dünya nüfusunun %9,8’ini yaşlı nüfus oluşturdu. En yüksek yaşlı nüfus oranına sahip ilk üç ülke sırasıyla %29,9 ile Japonya, %24,1 ile İtalya ve %23,3 ile Finlandiya oldu. Türkiye, 184 ülke arasında 66. sırada yer aldı.
Türkiye’de 1 milyon 632 bin 874 yaşlı tek başına yaşıyor
En az bir yaşlı fert bulunan 6 milyon 276 bin 433 hanenin 1 milyon 632 bin 874’ünün tek başına yaşayan yaşlı fertler oluşturdu. Bu hanelerin %74,7’sini yaşlı kadınlar, %25,3’ünü ise yaşlı erkekler oluşturdu.
Yaşlı nüfus yasal medeni duruma göre incelendiğinde, cinsiyetler arasında önemli farklılıklar olduğu görüldü. Yaşlı erkek nüfusun 2022 yılında %1,3’ünün hiç evlenmemiş, %83,7’sinin resmi nikahla evli, %3,8’inin boşanmış, %11,2’sinin eşi ölmüş olduğu görülürken yaşlı kadın nüfusun %2,8’inin hiç evlenmemiş, %46,1’inin resmi nikahla evli, %4,2’inin boşanmış, %46,9’unun ise eşi ölmüş olduğu görüldü.
Yaşlı nüfusun yoksulluk oranı %11,4 oldu
Gelir ve yaşam koşulları araştırması sonuçlarına göre, eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin %60’ına göre hesaplanan yoksulluk oranı, 2017 yılında Türkiye geneli için %20,1 iken, 2021 yılında %21,3 oldu. Bu oran, yaşlı nüfus için 2017 yılında %15,5 iken, 2021 yılında %11,4 oldu.
Yaşlı nüfusun yoksulluğu cinsiyete göre incelendiğinde, yaşlı erkeklerde yoksulluk oranı 2017 yılında %13,5 iken, 2021 yılında %9,9 oldu. Yaşlı kadınlarda yoksulluk oranı ise 2017 yılında %17,0 iken, 2021 yılında %12,6 oldu.
Yaşlı nüfusun işgücüne katılma oranı %11,3
İşgücüne katılma oranı 2017 yılında 15 ve daha yukarı yaştaki nüfus için %52,8 iken 2021 yılında %51,4 oldu. Bu oran yaşlı nüfus için 2017 yılında %12,2 iken 2021 yılında %11,3 oldu. İşgücüne katılma oranı cinsiyete göre incelendiğinde, bu oran yaşlı erkek nüfusta 2021 yılında %18,6 iken yaşlı kadın nüfusta %5,4 oldu. Yaşlı nüfustaki işsizlik oranının 2017 yılında %2,2 iken 2021 yılında %3,0 olduğu görüldü.
Çalışan yaşlı nüfus en fazla tarım sektöründe!
İşgücü istatistiklerine göre, istihdam edilen yaşlı nüfusun sektörel dağılımı incelendiğinde, 2021 yılında yaşlı nüfusun %64,3’ünün tarım, %27,3’ünün hizmetler, %6,3’ünün sanayi, %2,1’inin ise inşaat sektöründe yer aldığı görüldü.
Çalışan yaşlı nüfusun çok yüksek bir oranda tarımda yer alması, gençlerin daha iyi bir gelecek umuduyla köyden kente göçün sonucu, tarım nüfusundaki yaşlanmanın açık bir göstergesi oldu. Gençlerin köye ve tarıma yeniden dönüşü için uygulamaya konulan Genç Çiftçi ve Uzman Eller gibi proje destekleri de henüz tarım nüfusunun gençleşmesinde beklenen sonucu vermedi.
