Bugüne kadar anlattığım onlarca ilin neredeyse hepsi, içinde yaşayanların bir an önce kaçmak istediği yerlerdi. Haksız da değiller; Anadolu kentlerinin çoğunda yaşamak öyle pek kolay değil. Peki ya Eskişehir öyle mi? Değil! Neden mi? Gelin, hep beraber bakalım…
Köylüler bir gün Nasreddin Hoca’ya sormuşlar: “Hocam padişah mı büyük, yoksa çiftçi mi?”
Hoca hemen cevabını vermiş: “Tabii ki çiftçi büyük. Çünkü çiftçi buğday yetiştirip vermezse padişah acından ölür.”
Yaşayıp yaşamadığı sıkça tartışma konusu olsa da Nasreddin Hoca, Eskişehir’in Sivrihisar ilçesinin Hortu köyünde dünyaya gelmiş. Şimdilerde hatta bu köyün adı Nasreddin Hoca Mahallesi. Ben de bu nedenle Eskişehir yazısına kendisinin sevdiğim fıkralarından biriyle başlamak istedim. İsmini taşıyan mahallede büyük bilge ve gülmece ustasının bir de evi bulunuyor. Son yapılan kazılarda bu evin dışında Hoca’nın mezarına da ulaşılmış. Her yıl 3-10 Haziran günleri arasında, burada Nasreddin Hoca Şenlikleri düzenlenirken yıl boyunca da şehrin hemen her yerinde Nasreddin Hoca’ya dair bir şeylere rastlamanız mümkün.
GERÇEKTEN DE ESKİ ŞEHİR!
Nevşehir ilini yazarken “Türkiye’nin yeni şehri” gibi soğuk espriler yapmıştım ama Eskişehir’in adı gerçekten de eski bir yerleşim merkezi olmasından kaynaklanıyor. Yapılan arkeolojik çalışmalar, Eskişehir ve çevresinin, MÖ 3000 yıllarına kadar varan bir yerleşim yeri olduğunu ortaya koyuyor. Bölgenin ilk yerleşme noktası, şimdiki yerin altı kilometre kuzeyindeki Antik Dorylaion.
Günümüzde nüfus bakımından İç Anadolu Bölgesi’nin dördüncü en büyük ili olan Eskişehir’in nüfusu bir milyona yakın. Hâlbuki çocukken ben Türkiye’nin en büyük illerinin Bursa ve Eskişehir olduğunu sanırdım. Çünkü alışverişe hep Bilecik’in bu iki komşusundan birine gidilirdi. Hatta üniversiteye hazırlanıyorsanız yine bu iller öğrencilerin mecburi dershane adresiydi. Halamlar Bursa’da oturduğu için ben her hafta sonu bu ilin yollarını aşındırdım ama Eskişehir’e de sıkça okuldan kaçıp gezmeye gider, akşamüstleri sanki okuldan dönüyor gibi eve dönerdik. Yani Eskişehir, Türkiye’nin diğer onlarca ili gibi içeriden dışarı değil, dışarıdan oraya kaçanların şehri…
DEVRİM VE KARAKURT
Eskişehir’in Bilecik dışında diğer komşuları; Afyonkarahisar, Konya, Ankara, Bolu ve Kütahya. 2013 yılında Türk Dünyası Kültür Başkenti ve UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Başkentliği unvanlarını taşıyor. Yerli halkı Manavlardan oluşuyor ama Kırım Tatarlarının nüfusu da hatırı sayılır derecede fazla. Bulgaristan göçmenlerinin de yerleşmesiyle özellikle 1950’lerden 1970’lere kadar büyük nüfus artışı göstermiş.
