Türk somonu, yani Gökkuşağı alabalığı, Norveç somonu’yla aynı aileden bir balık türü. Bu balıkla gerek besin değeri gerek lezzetiyle neredeyse eşdeğer bir Türk somonu üretmeyi başaran Metro Türkiye, içerisinde alg yağı kullanılan özel yemlerle beslediği bu balıkların 350 tonluk ilk hasadını yaptı.
Üç tarafı denizlerle çevrili Türkiye’de yıllık kişi başı balık tüketimi yaklaşık 8 kg. Oysa, Avrupa ülkelerinde bu tüketim 25 kg’larda seyrediyor. İç tüketim, her yıl üretilen yaklaşık 1 milyon ton balığın neredeyse yüzde 65’ine denk geliyor. Kalanı ihracata ayrılıyor. Öyle ki, 2024’te 2 milyar dolarlık bir balık ihracatı rakamı oluşturuldu. Bunun 500 milyon dolarlık kısmı ise Türk somonu’na ait. Bu tür, aslında Gökkuşağı alabalığı. Tarım ve Orman Bakanlığı 2017 yılında, Gökkuşağı alabalığının ismini Türk somonu olarak değiştirdi. Nitekim Gökkuşağı alabalığı, Norveç Somonu’nun da bir alt türü olarak yer aldığı Salmonidae ailesine ait. Ailenin Türk sularında yetişmeye uygun bir türü. Bu türü değerlendirmek üzere, Metro Türkiye iç pazarda balık tüketimini yaygınlaştırma ve bunu yaparken de daha sürdürülebilir bir balıkçılık gerçekleştirme amacıyla, Samsun Yakakent’te Türk Somonu yetiştirmeye başladı. Parlak Su Ürünleri ve Skretting Türkiye iş ortaklığıyla, ilk hasat geçen aylarda yapıldı ve 350 ton Türk Somonu elde edildi. Ürünler, “Metro Premium Türk Somonu” olarak adlandırılarak Metro’nun kendi markası altında sunuldu. Peki bu Türk Somonu’nu diğerlerinden ayıran özellikler neler?
Omega3 değeri yüksek
İçeriğindeki deniz balığı oranı azaltılarak yerine alg yağı kullanılan özel yemlerle beslenmesi, öne çıkarılan ilk özelliği. Nitekim, bu sayede balıkta Omega 3 yağ asitlerinin değerlerinin artması sağlanıyor. Metro Türkiye Satın Alma Direktörü Hamit Baykal, ürünün özelliklerini şöyle özetliyor: “Alg yağı kullanılan yemlerle balıkta Omega 3 değeri yükseliyor, ayrıca zengin yağ deposu olmasıyla balığın lezzeti artıyor. Bu özellikleriyle gerek besin değeri gerek lezzetiyle Norveç Somonu’yla kıyaslanabilen bir balık olarak reyonlarda yerini alıyor. Bütün olarak ücreti 300-330 TL bandında. Norveç Somonu’nun ücreti ise yaklaşık 550 TL. Premium Türk somonu, toplamda 227 ayrı kalite kontrol sürecinden geçiyor. Ayrıca reyonlarda QR kod ile balıkla ilgili şu 12 kriteri görebiliyorsunuz: Balığın Türkçe ve Latince adı, hasat tarihi, son kullanma tarihi, parti no, yetiştirildiği yer, kuluçkahane, yem, tedarikçi adı, gıda güvenliği sertifikası, ürün analiz bilgisi, besin değerleri.”
250 ton balık kurtarıldı
Baykal, aynı zamanda sürdürülebilirlik ve hayvan refahını da önceliklendirdiklerini vurguluyor: “Normalde balık kullanılarak balık yemi yapılıyor, fakat bizim kullandığımız yemlerde alg yağı var. Dolayısıyla, yem için kullanılan balıklar kurtarılmış oluyor. Öyle ki, 350 ton Türk Somonu hasadında 250 ton balığın kurtarılması sağlanıyor. Öte yandan, balık refahı da dikkate ettiğimiz noktalardan. Nitekim balıkların lezzetli olmasını sağlayan bir diğer etken, hayvan refahına verilen önem. Balıkların yetiştirildiği kafeslerde metreküp başına 8 ila 10 kilogram arasında balık bulunuyor. Bu sayede balıkların ferah bir ortamda büyüyerek daha az strese girmeleri sağlanıyor ve daha mutlu ve lezzetli balıklar elde ediliyor. Oysa, kafeslerde bunun iki katı kadar, metreküp başına yaklaşık 14-15 kilolarda balıklar var.”
