12 Aralık 2022 tarihinde, Dünya Gazetesi’ndeki ilk yazımda, ciddi bir problem haline gelen gıda enflasyonuna ve bu konuda neler yapılabileceğine değinmiştim. Tam da o sıralarda, Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan Perakende Ticarette Uygulanacak İlke ve Kurallar Hakkında Yönetmelik’te Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmişti. Serbest piyasa oluşumunu olumsuz etkileyen faktörlerin bertaraf edilmesi yönünde atılan bu adımın önemini vurgulamıştık.
Yönetmelik 5 ay önce yayınlandı ancak sistem kurulmadı
Söz konusu değişiklikle, yönetmeliğe “Veri Paylaşımı” başlıklı madde eklendiği, buna göre, perakende ticaretin etkin ve sürdürülebilir rekabet şartlarına göre yapılmasına yönelik politikaların geliştirilmesi, kamuoyunun aydınlatılması ve tüketicinin fiyat karşılaştırması yapabilmesine imkân sağlanması amacıyla gıda perakende sektöründe hızlı tüketim mallarının satışıyla iştigal eden ve şube sayısı 200’den fazla olan zincir mağazalar, satışa sundukları ürünler ile şubelerine ilişkin verileri Bakanlıkça belirlenen sisteme aktarmakla yükümlü tutulduğu; bu verilerin, ilgili kurum, kuruluş ve kamuoyuyla paylaşılabileceği belirtilmişti (Anadolu Ajansı).
Başta ürün fiyatı olmak üzere ürünün tüm özellikleri hakkında kamuoyunun yeterli bilgiye sahip olması, tam rekabet oluşumu ve tüketicinin aldanmaması açısından son derece önemli.
Heyecanla uygulamaya konulmasını beklediğimiz bu düzenleme konusunda şu ana kadar maalesef bir gelişme olmadığını görüyoruz. Hala ülke gündemini yoğun bir şekilde işgal eden gıda enflasyonu konusunda, asıl sorumlu olan Ticaret Bakanlığının üzerine düşeni yapması gerekiyor. Bu konu, spekülasyonların azaltılması, devletin kararlı tutumunu ortaya koyması ve beklenti enflasyonunun önüne geçilmesi açısından gerekli. Dijitalleşmenin hızlandığı bir dönemde, şeffaflığı sağlayacak olan bu düzenlemenin dijital ayağı hızla hayata geçirilmeli.
Tarım ve Orman Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığı’nın yetki ve sorumluklarını bilmek gerekiyor
Öncelikle bir kez daha vurgulamalıyız ki Tarım ve Orman Bakanlığı, tarımsal üretimden sorumludur. Gıda güvenliğine ve gıda güvencesine odaklanır, sürdürülebilir üretim için politikalar geliştirir. Ticaret Bakanlığı ise tarımsal ürün ve girdi piyasalarının sağlıklı işlemesinden sorumludur.
Tarım ve Orman Bakanımıza, üretimden çok gıda fiyatları, gıda ürünleri ticareti, aracılar, haller vb. konularda sorular geliyor. Bu tespiti yaptıktan sonra Tarım ve Orman Bakanlığının, başta üretim olmak üzere, kırsal altyapı, yapısal dönüşüm konularında üzerine düşeni büyük çapta yerine getirdiğini söyleyebiliriz.
