Kırlardan geliyorlar ellerinde sümbülteber
elbette kırlardan kırlardan gelecekler
başka türlü nasıl güzelleşir bu akşamüstleri
söyleyin nasıl dayanılır dükkanlara depolara
bu katran kokusu başka türlü nasıl geçer
Turgut Uyar’ın 1982’de çıkan Kayayı Delen İncir kitabındaki “Kırlardan Geliyorlar” şiirinin dizeleri birçok kişinin hafızasında yer etmiştir. Şiir bir yanıyla kentlerin çehresine dair bir karamsarlığı diğer yanıyla da bunu değişeceğine dair bir umudu barındırır. Kırların mis kokulu çiçekleri sümbülteberlerle kırlardan gelerek kentleri güzelleştirecekler. Nisan-Mayıs’ta ekilir Eylül gibi çiçek açar sümbülteberler. Tüketim mekanlarıyla donatılmış kentleri, katran kokusunu değiştirmenin bu zamanı eninde sonunda gelecektir. Bu yanıyla birçok kişiye ilham olmuş, umut da vermiştir Kırlardan Geliyorlar şiiri.
Biz de kitabımızın isminde ve kapak illüstrasyonunda esinlendik bu dizelerden. Zira içeriği de bu dizeleri çağırıyordu. Editörlüğünü İlkay Öz ile birlikte yaptığımız Kırlardan Gelecekler: 21. yüzyılda Tarım ve Antikapitalist Perspektif kitabından söz ediyorum. Çiftçilerin bahar arayışı olarak niteleyebileceğimiz bu yıl kendine sık sık hatırlatıyordu da bu güzel şiir.
Kitap da bu bahar arayışının bir ürünü. Bahar arayışının kaynağına ve imkanlarına 21. yüzyıldan, Marksist bir pencereden bakıyor. Mevcut durumu anlamlandırırken ona karşı mücadeleye yol gösterebilecek bir çerçeve sunuyor. Önce kavramsal ve tarihsel bir bağlam, sonra güncel görünüm ve ardından da mücadele ufku ve biçimlerine dair hem ülkemizden hem de dünyanın başka yerlerinden kimi örnekler sunuyor.
Dahası, kır emekçilerinin kendi seslerine yer veriyor. Hem sorunlara hem de mücadele başlıklarına çiftçinin, köylünün, veterinerin, balıkçının, sendikacının perspektifiyle de bakıyor.
∗∗∗
21.yüzyıl dediğimiz dönem elbette Türkiye açısından daha spesifik olarak AKP hükümetlerine tekabül ediyor. Az değil, yasal düzenlemeleriyle, küresel sermaye piyasalarına eklemlenme hevesiyle, örgütlenme önüne konulan engellerle vb dolu dolu 23 yıllık bir hakimiyetten söz ediyoruz. Adeta yapılmaması gereken her şeyin yapıldığı bir dönem. Çok uluslu şirketlerin hakimiyetiyle halkın gıda hakkının tamamıyla elinden alındığı bir dönem.
21.yüzyılın ikinci çeyreğiyle Cumhuriyet’in ikinci yüzyılının kesiştiği bu günlerden geleceğe bakarken köylülük, kırsal-tarımsal alan gibi kategoriler üzerine eleştirel düşünmenin önemi de buradan geliyor. Bu alanların, baktığımız dönem olan 21. yüzyıl Türkiyesinde hangi araçlarla ne şekilde ve neye dönüşütürüldüğü veya dönüştürülmeye çalışıldığını ortaya koymak her şeyden önce herkesin karnının tok olduğu bir ülke kurmak için elzem.
