Her ayın 15. günü olduğu gibi geçtiğimiz Cuma günü Ekim 2024 ayına ve Ocak-Ekim 2024 dönemine ilişkin 10 aylık bütçe sonuçları yayımlandı.
Dilerseniz önce Ekim ayına ve 10 aya ilişkin bütçe gelir ve giderleri ile açığına ilişkin toplu rakamlara bakalım. (Tablo-1)
Tablonun çok genel özeti bize şunu gösteriyor.
Ne yazık ki bir önceki yıl ile karşılaştırmanın, özellikle enflasyon nedeniyle çok anlam ve önemi kalmadı. Bu durumda yılın kendi içine ve rakamların ayrıntısına bakmak gerekiyor.
2024 yılının 10 ayı geride kaldı, önümüzde 2 ay var. 10 ayda bütçe gelirlerinin yüzde 81.2’lik kısmı gerçekleştirilmiş, yani toplanmış. Buna karşın bütçe giderlerinin gerçekleşme oranı yüzde 73,1 olmuş. Dolayısıyla 10 ayda bütçe açığının yüzde 47,5 kısmı gerçekleşmiş.
Yani bu rakama bakıp 2024 yılında çok başarılı bir bütçe performansının sergilendiği yanılgısına kapılmayalım. 2 ay daha bekleyip daha anlamlı sonuçları görelim.
– Her şeyden önce bütçe harcamalarında frene basılıyor,
– Öte yandan bütçe gelirlerinde de özellikle vergi gelirlerinde gaza basılıyor.
– Hükümetin başarısı (!) aynı anda hem gaza ve hem frene basıyor.
– Bunun anlamlı sonucu yok, şöyle ki bütün tuşlara aynı anda basılıyor.
– Genelde son 2 ayda bütçe harcamalarında frenin tutmadığı görülüyor.
Aslında bütçe ve mali tabloları okurken genel alt toplamlara elbette bakılmalı. Ancak işin arka planı yani alt toplamları önemli. Satır aralarını okumak, yorumlamak anlamlı. Yoksa kendinden menkul ekran ekonomistlerinin ve özellikle finans (!) uzmanlarının (daha doğrusu azmanlarının) söylediklerine bakarak bilgi sahibi olmak ve özellikle de ikna olmak mümkün değil.
