Kasım ayı enflasyonu, özellikle gıdadaki artışların etkisiyle beklentilerin üzerinde geldi. Yıllık enflasyonda son revize hedefin de tutması için aralık ayı enflasyonunun yüzde 0.8’nin altında gelmesi gerekiyor. Enflasyonda düşüşün beklenenden az olduğu kasım ayı fiyat gelişmeleri, Merkez Bankası’na faiz indirimi için yeşil ışık yakmadı. Yine de ekonomistler bankanın bir ‘moral’ indirimi ile aralık ayında faiz indirimine başlayabileceğini düşünüyor.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre TÜFE’de geçen yıl kasımda yüzde 3,28 olan aylık artış bu yıl aynı ayda yüzde 2,24 olarak gerçekleşti. Geçen yılın ilk on bir ayında yüzde 60,09 olan kümülatif artış bu yıl yüzde 42,91’de kaldı. Kasımda aylık artışın geçen yılın aynı ayındaki oranın altında kalması sonucu yıllık enflasyon ekim sonundaki düzeyine göre 1,49 puan düşerek yüzde 47,09’a indi. Kasım sonu itibarıyla TÜFE bazında on iki aylık ortalamalara göre enflasyon ise yüzde 60,45’le yüksek düzeyini korudu.
Aylıkta en yüksek artış gıdadan
TÜFE kapsamındaki ana harcama grupları içinde aylık bazda en yüksek artış yüzde 5,10 ile gıda ve alkolsüz içeceklerde yaşandı. TÜFE’de yüzde 24,98’le en büyük ağırlığa sahip bu harcama grubu kasım ayı enflasyonuna 1,23 yüzde puan katkı yaptı. Aylık artış oranında gıdayı yüzde 2,88’le eğlence ve kültür, yüzde 2,81’le ev eşyası, yüzde 2,69’la sağlık, yüzde 2,40’la konut, yüzde 1,88’le haberleşme, yüzde 1,29’la çeşitli mal ve hizmetler izledi. Aylık bazda lokanta ve otellerde yüzde 0,79, ulaştırmada yüzde 0,29, eğitimde yüzde 0,01 artış yaşandı. Giyim ve ayakkabı yüzde 0,25 ve alkollü içecekler ve tütün ise yüzde 0,04’le önceki aya göre düşüş yaşanan harcama grupları oldu. Aylık enflasyona gıdadan sonra en büyük katkıyı 0,40 yüzde puanla konut yaptı.
Yıllık enflasyonda da gıda ve konut
Kasım ayında yıllık bazda en yüksek fiyat artışının yaşandığı harcama grubu yüzde 92,49’la eğitim oldu. Endeksteki ağırlığı yüzde 1,8 olan eğitimin yıllık enflasyona katkısı ise 1,70 yüzde puan olarak gerçekleşti. Yıllık artış oranında eğitimi yüzde 74,45 oranı ile konut, yüzde 59,38’le lokanta ve oteller, yüzde 52,84’le sağlık, yüzde 48,57 ile gıda, yüzde 43,81’le çeşitli mal ve hizmetler, yüzde 42,79’la eğlence ve kültür, yüzde 39,90’la ev eşyası, yüzde 39,32 ile alkollü içecekler ve tütün, yüzde 35,71’le haberleşme, yüzde 31,45’le giyim ve ayakkabı, yüzde 26,24’le ulaştırma izledi.
Ancak endeksteki ağırlıkları ile orantılı olarak harcama gruplarının enflasyona katkısı farklı oldu. Yıllık enflasyonun yüzde 11,99’luk kısmı tek başına gıdadan, yüzde 10,37’lik kısmı da konuttan kaynaklandı. Yıllık orana lokanta ve otellerin katkısı 4,89, ulaştırmanın katkısı 4,70 puan olurken, diğer harcama gruplarının tekil etkisi düşük düzeylerde oluştu.
