Türkiye son yılların en önemli buğday krizini yaşarken kötü haber Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov’dan geldi; Karadeniz Tahıl Koridoru Antlaşmasını uzatmak için bir neden görmüyoruz.” Antlaşmayı uzatmak için Rusya’nın; “küresel ödeme sistemi SWIFT’e dâhil olmak, Rus gübre şirketlerine uygulanan ticari blokajların kaldırılması, sigorta ve reasürans üzerindeki kısıtlamaların kaldırılması, Ukrayna kontrolündeki Togliatti – Odesa’ya giden, gübre için gerekli amonyak hattının açılması” gibi istekleri vardı. Açıklamada “isteklerinin yerine getirilmediği için antlaşmanın uzatılmayacağı” ifade ediliyor.
Rusya lideri Vladimir Putin, bu sefer; Ukrayna’nın Nato üyeliğine yeşil ışık yakan, Karadeniz Tahıl Koridoru’nun mimarı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a mesafeli yaklaşarak, süreci zorlayacağının sinyalini veriyor. Dünyanın en öneli tarım lobi şirketi Gro Intelligence; ekmeklik buğday için küresel tedarik riskini ‘orta düzeyde’ açıkladı. BM Genel Sekreteri Guterres’e göre 2024’de gübre kaynaklı verim kayıpları, gıda güvencesini tehdit edebilir.
Taraflar antlaşmanın gereği olan sözleri tutmadı
Putin, Rusya’nın yoksullar için bağışladığı 300 bin ton buğdayın bir kısmının gelişmiş ülkelere satıldığını iddia ediyor. Türkiye’ye göre ise Rusya, Türkiye’deki fabrikalarda işlenip Afrika’ya gönderilecek 1 milyon ton buğdayı bağışlamadı.
Rusya buğday satmamayı göze alabilir mi?
Dünya Ekonomik Görünüm Raporu’na göre Rus ekonomisi gayet dayanıklı. 2022’de artan gübre talebi ve petrol / doğalgazdan önemli bir gelir elde etti. Uluslararası Para Fonu IMF; “Rusya için 2023’te 0,7 büyüme öngörüyoruz” dedi. Rusya son yıllarda tarıma yönelik güçlü bir strateji uyguluyor. Altyapı ve finansman olanaklarıyla Rus tarımı piyasanın önemli aktörü olmaya aday. Rusya tarımı, 10 yılda yüzde 250 büyüdü. Rus ekonomisi güçlendikçe buğday konusunda kararlı adımlar atılıyor, tavizler zorlanıyor. Rusya ustalıkla yönettiği tarım diplomasisiyle dosta düşmana korku salıyor.
