COP 28’in başkanlığı, zenginliğini küresel petrol ticaretinin yüzde 21’inin yapıldığı Umman körfezinden alan, ışıltılı Dubai’nin veliahtı, Ulusal Petrol Şirketinin CEO’su Al Jaber’e emanet. Aktivistlere göre COP fosil yakıt endüstrisinin elinde oyuncağa dönmüş “ÇÖP 28” olmuş.
PR ajansları AL Jaber’i; “fütüristik Masdar Şehrinin vizyoneri, BAE’nin iklim değişikliği ve yenilenebilir enerji mücadelesinin yüzü” olarak dizayn ediyor. Al Jaber’in parlak olmayan mazisi, lobi şirketleri tarafından itinayla yeşile boyandı. Hedef; Al Jaber’i küresel bir “iklim eylem lideri” olarak konumlandırıp, BAE’nin küresel yenilenebilir enerji üssü, teknoloji merkezi olarak pazarlanmasına katkı sunmak.
Masdar şehrinde, General Electiric yeni nesil Ecomagination merkezi kurdu, MIT Masdar ile enerji inovasyonu ortaklığı yaptı. Şehir dünyanın ilk karbon nötr ekoşehri. 22 milyar dolarlık proje, Dubai’nin iklim dostu imajının önemli bir parçası.
Öyle ki BAE ülke markasından petrolün çıkarılması için PR ajanslarına tonlarca para ödedi. Dışardan babacan, dinamik Jaber görüntüsü COP 28 çalışanlarına göre “zorba, bilgisayar fırlatan, motivasyon kıran bir patron.” Sırf bu nedenle BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi bir denetçi gönderdi.
ABD eski başkan yardımcısı Al Gore; “fosil yakıt endüstrisi yüzsüzce COP 28 kontrolünü ele geçirdi” diyerek 130 ABD’li milletvekili imzasıyla Jaber’i istifaya davet etti. COP 28’in 3 farklı PR ajansının sözleşmesi iptal edildi. Yeni PR şirketine konulan ilk kural COP 28 ile ilgili olumsuz haberlerin çıkmasını engellemek. Küresel deniz ticaretinin yüzde 3’ünün yapıldığı Panama Kanalı, su seviyesinin düşmesi nedeniyle tehlike altında.
Yaz aylarında günlük geçiş 36’dan 32’ye düşürülmüştü, uygulama kanalı besleyen Gatun gölündeki suyun azalması nedeniyle uzatıldı. Bekleme süresi 11 güne çıktı. 115 gemi bekliyor. ABD soya fasulyesinin yüzde 26, mısırın yüzde 17’si Asya’ya buradan taşınıyor. ABD ve Asya arasındaki ticaretin yüzde 50’sinin yapıldığı kanaldaki aksaklıklardan ABD tahıl ve pamuğu etkilenirken Asya pazarı, rotayı Brezilya’ya çevirebilir.
Narenciye, mango ve turunçgilleri ihraç eden Peru için kanaldaki kısıtlamalar ciddi risk. Kanaldaki aksamalar maliyet artışı, ürünlerin bozulması, gemilerin yükünü azaltma gibi sorunlara yol açtığından, dolaylı olarak gıda fiyatlarının artmasına neden oluyor.
Gözler alternatif kanallara, yeni ticaret rotalarına çevriliyor. İtalya’nın aşırı sağcı hükümeti; “geleneklere yönelik risk, ülkenin doğal sebze meyve merkezi marka algısına ters konumlandırma” nedeniyle kültür eti üretimi ve satışını yasaklandı. Hücresel Tarım Avrupa Başkanı Robert Jones’e göre yasak “azınlığa verilen bir vaat, dikkat dağıtma ve Avrupa’nın dayanıklı gıda sitemi yaratma hedefini baltalama projesi.”
