Ünlü bir markette naylon poşetlere doldurulmuş, üzerinde marka ve firma adı bulunmayan fındık ve Siirt fıstığı görüyoruz…
Fındık kuru yemişçilerde 600 – 800 lira arasında satılıyor.
Bu markette ise kilosu 400 lira…
Siirt fıstığı da aynen öyle, piyasanın yarı fiyatına…
Peki biz bu ürünlerin ihracattan dönen sağlığa aykırı ürünler olup olmadığını nereden bileceğiz?
Bilmemiz çok zor…
Mevcut mekanizmayı Gıda Mühendisi Bülent Şık şöyle anlatıyor…
1. İhracattan geri dönen ürünlerle ilgili bilgiler bir internet portalı olan Gıda Güvenliği Bilgi Sistemi’ne (GGBS) giriliyor. Ancak GBGS sistemi vatandaş erişimine açık değil. Üçüncü kişiler girip inceleme yapamıyor. Arıza bu noktadan başlıyor.
2. İade ürün ülkemiz gümrüğüne geldiğinde ihracatçı firma Tarım Bakanlığı’na yazılı bir başvuru yaparak inceleme istiyor. Ürünün neden iade edildiğini bakanlığa bizzat firma bildiriyor. İnceleme o bildirim üzerinden yapılıyor. Eğer mal sahibi farklı bir iade gerekçesi göstermişse ürün rahatça denetimden geçip piyasaya giriyor.
Geri gönderen ülkeden iade gerekçesinin talep edilmesi gerekir, bu yapılmıyor.
Sonuçta, 1) İhracattan dönen ürün kamunun denetimi dışında kalıyor, 2) Sadece ihracatçının beyanı doğrultusunda inceleme yapılması sakıncalı ürünün piyasaya girmesini kolaylaştırılıyor…
Bu alanda yeni yasaya ihtiyaç var…