Yapısal sorun ne kadar fazlaysa ve çözüm ne kadar uzaksa riskler o kadar yüksek olur. Yapısal sorunlar çözülmeden enflasyonu kalıcı olarak çözmek mümkün olmaz. İşte Hazine eski Müsteşarı Ekonomist/Yazar Dr. Mahfi Eğilmez’in ‘Çözüm Arenası NASIL’ için değerlendirmeleri…
Enflasyon, önlenmesi ve düşürülmesi oldukça zor bir denge bozukluğudur. Her şeyden önce enfl asyonun nedenini tespit etmek, bir başka deyişle hastalığın kökenini tam olarak teşhis etmek gerekir. Enflasyon iki şekilden birinde, bazen ikisinin karması olarak ortaya çıkar. Eğer talep enfl asyonu söz konusu ise o zaman talebi düşürecek önlemler alınması gerekir ki bunun en bilinen ve işe yarayan önlemi faiz oranlarını enfl asyon düzeyine hatta biraz üzerine çıkarmaktır. Bugün ABD ve Euro Bölgesi başta olmak üzere birçok ülke faizi yükselterek enfl asyonu düşürmeyi başarmış görünüyor. Eğer maliyet enflasyonu söz konusuysa o zaman maliyeti oluşturan kalemlere bakmak gerekir. Türkiye gibi çift paralı ülkelerde bir başka deyişler dolarizasyon etkisi altında olan ve aynı zamanda üretimi ithal girdilere önemli oranda bağlı olan ülkelerde kurdaki yükseliş enflasyonun en belirgin nedenidir. Yerel para, yabancı paralara karşı değer kaybettikçe ithal girdiler pahalı hale gelir. Bunun sonucu olarak maliyetler yükselir ve bu, kaçınılmaz olarak satış fiyatlarına etki yapar. Fiyatlar bu şekilde arttıkça enfl asyon da yükselir. Bu durumda yapılacak şey talep enfl asyonunda olduğu gibi faizleri yükseltmektir. Faizler artırıldığında insanlar yerel para cinsinden tasarrufl arını artırmaya ve dolayısıyla daha az yabancı para talep etmeye başlarlar. Bunun sonucunda kurlar geriler, yerel para değer kazanır. Kurların gerilemesiyle birlikte ithal girdilerdeki fiyat artışları düşer, maliyetler artmaz olur, fiyat artışları durur ve enfl asyon gerilemeye başlar. Buraya kadar anlattıklarımız kuşkusuz kısa vadeyle ilgili çözümlerdir. Uzun vadede enflasyonun inatçı yapısını kırarak düşüşü sürekli kılabilmenin yolu faizlerin artırılmasıyla birlikte yapısal reformların başlatılmasıdır. Ülkenin yapısal sorunları çözülmeden enflasyon ataletini kırmak ve enflasyonu kalıcı olarak çözmek mümkün olmaz. Yapısal sorunlar yalnızca ekonomik alandaki sorunlardan değil sosyal ve siyasal alandaki sorunlardan da oluşur. Türkiye, çok sayıda yapısal soruna sahip bir ülkedir.
