Çok değil, bundan dört-beş ay sonra Marmara Denizi’nin üzerini beyaza kaplanmış şekilde deniz salyalarıyla (müsilaj) görürseniz şaşırmayın. İşte o manzara aslında buzdağının görünen kısmı olacak. An itibarıyla müsilaj oluşumu ve yayılımı tüm hızıyla sürüyor ve denizinin derinliklerini çoktan kaplamaya başladı bile.
23 Ekim’de Erdek Körfezi’nde yapılan kontrol dalışında denizin 10-15 metre aralığında şeritler halinde müsilaj tespit edilmişti. İki gün sonra, 25 Ekim’de yapılan dalışlarda 10 metreden başlayarak 24 metreye kadar yayıldığı görüldü.
6 Kasım’daki dalışlarda ise müsilajın 5-25 metre aralığında büyük bulut kümeleri haline dönüştüğü gözlemlendi. Ayrıca Erdek Körfezi’nden Marmara Adaları çevresine, Tekirdağ ve Şarköy açıklarından Çanakkale Boğazı girişine kadar ulaştığı bilgisi geldi.
Türkiye’de tarım toprakları ekosistem açısından ne kadar hayati önemdeyse denizler de öyle… O yüzden bu meseleyi detaylı şekilde uzmanıyla konuşmamız gerekti.
Pina, istridye, midye, mercan tehdit altında
Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Sarı, tıpkı inci kefali ve deniz çayırlarını korumak gibi müsilajı önlemeyi de dert edinen bir bilim insanı…
Zaman zaman basına verdiği demeçler ve sosyal medya hesaplarından yaptığı paylaşımlarla sorunlara dikkat çekiyor ve yetkilileri iş işten geçmeden uyarmaya çalışıyor. Bu uyarılar karar vericiler tarafından ne kadar dikkate alınıyor bilmiyoruz ama biz Prof. Dr. Sarı’nın bilimsel tespit, ikaz ve önerilerinin dikkate alınması taraftarıyız. O yüzden bu hafta kendisiyle verdiği demeçlerin de ötesine geçerek enine boyuna müsilajı konuştuk.
Müsilajın oluşmasını tetikleyen temel faktörler neler?
En yalın haliyle söylemek gerekirse deniz suyu sıcaklıklarının artması, kirliliğin yüksek olması ve deniz şartlarının durağan olmasıyla oluşur. Bu üçlü tetikleyiciyi etkileyen daha pek çok yan faktör de var tabii. Tüm bunların sağladığı ortam neticesinde müsilaj denizin altında yüzlerce hatta binlerce kilometre uzunluğa ulaşabilir. Tüllerden oluşan labirent gibi düşünün… Dokunduğunuzda tutamazsınız, hemen parçalanır. Pina, midye, istiridye, mercan ve sünger gibi, ekosistemde çok kritik rolü olan canlıların üzerini kaplayarak tahribat yaratır.
