Size bu veriler nasıl sunuluyor, nasıl aktarılıyor bilemiyorum; ancak “TARIMSAL HASILADA REKOR” başlığıyla paylaştığınız görsele bir de benim perspektifimden bakmanızı rica ediyorum.
Öncelikle belirtmeliyim ki, 2024’te ulaşıldığı belirtilen 74 milyar dolarlık tarımsal hasıla, aslında bizim için yeni bir seviye değil. 2010 yılında tarımsal hasılamız zaten 70 milyar dolardı. O yıl dünya tarımsal hasılası 2,5 trilyon dolarken, bugün bu rakam %77 artarak yaklaşık 4,4 trilyon dolara ulaştı. Türkiye’nin aynı dönemdeki büyümesi ise yalnızca %6. Yani dünya tarımı hızla büyürken biz yerimizde saymışız.
Üstelik 2010’dan bu yana, sizin verilerinizde yer alan ülkelerin büyüme performansına bakarsak:
Bu tabloya göre Türkiye, ilk 10 arasında en düşük büyüme performansına sahip ülke konumunda.
Siz 2002 yılını baz alarak kıyaslama yapmışsınız. O tarihten 2024 yılına kadar geçen sürede ülkelerin tarımsal hasıla artış oranları şöyle:
Bu verilerde de Türkiye yine ilk 10 ülke arasında 9. sırada. Aynı dönemde dünya tarımsal hasılası %294 artmışken, Türkiye bu ortalamanın da altında kalmış durumda.
Dahası, dünya tarımsal hasılası içindeki payımıza bakalım:
Yani, 2002’ye göre bugün dünya tarım pastasından daha az pay alıyoruz. Bu tabloya göre 2002’den daha gerideyiz.
Bugün 7. sıraya yükseldiğimiz söylense de, aynı hükümet döneminde 2005 yılında zaten 5. sıradaydık. Son 20 yıl içerisinde birçok kez ilk 7’ye girdik, Avrupa’da birinciliğe yerleştik. Hatta 2000 yılında da dünya sıralamasında 7. sıradaydık. Dolayısıyla bu “rekor”, aslında yeni bir başarıdan çok, daha önce ulaşılan bir seviyeye yeniden çıkmak anlamına geliyor.
Kaldı ki bu veriler, ülkemizin Avrupa ve OECD ülkeleri arasında gıda enflasyonunda 1’inci, dünyada ise 9. sırada yer aldığı gerçeğini değiştirmiyor. Tarımsal hasıla büyüse de vatandaş daha ucuz gıdaya erişemiyor, üretici daha fazla kazanmıyor.
Sayın Bakanım, bu tabloya bakınca bir soru sormadan edemiyorum: Gerçekten başarıdan mı söz ediyoruz, yoksa geçmişe göre yerimizde saymamıza rağmen bunu bir başarı gibi mi sunuyoruz?
https://x.com/GaziKutlu/status/1941921233370546591
