Tarım Bakanı Yumaklı’nın açıkladığı buğday, arpa ve mısır rekolte tahminleri ile TÜİK’in aynı ürünlerle ilgili tahminleri arasında büyük fark var. Bakanın iyimser tahminlerine göre Türkiye bu yıl her üç ürünü de geçen yıla göre daha az üretecek.
Bakan Yumaklı’ya sunulan rekolte tahmin verileriyle kamuoyuna açıklanan veriler arasında ciddi bir uçurum bulunuyor.
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı peş peşe katıldığı iki önemli toplantıda bitkisel üretim tahminleri ile ilgili bilgi verdi, ancak bakanın açıkladığı rakamlarla Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verileri arasında ciddi farklar var.
Bakan Yumaklı 19 Nisan 2024’te Antalya’da Türkiye Yem Sanayicileri Birliği tarafından düzenlenen “15. Uluslararası Yem Kongresi ve Yem Sergisi”nin açılışında ve 28 Nisan 2024 tarihinde Ankara’da Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) Merkez ve Taşra Teşkilatı Eğitim, Koordinasyon ve Değerlendirme Toplantısı’nda konuştu. Bakan Yumaklı bu iki toplantıda arpa ve buğday ekim alanlarında geçen yıla göre sırasıyla yüzde 4 ve yüzde 7’lik artış olduğunu, mısırda da benzer rekolte beklediklerini belirtti. Ancak Bakan İbrahim Yumaklı’nın bu iyimser tahminleri TÜİK Bitkisel Üretim 1. Tahminleriyle çelişiyor.
2023 yılında buğday ekim alanları 68,3 milyon dekar iken Bakan Yumaklı’nın açıklamalarına göre bu alanlar yüzde 7’lik bir artışla 73,1 milyon dekara ulaşmış görünüyor. Geçen yılki verim dikkate alındığında bu alandan 23,5 milyon ton üretim beklenirken son beş yılın verim ortalaması 21,5 milyon ton üretim öngörüyor. TÜİK ise 21 milyon ton rekolte tahmini açıkladı. Bu da iki tahmin arasında 500 bin ile 2,5 milyon ton arasında sapmayı işaret ediyor.
Yine Bakan Yumaklı’ ya göre arpa ekim alanlarına bakıldığında 32,8 milyon dekardan 34,1 milyon dekara yükselme söz konusu. Geçen yılki verime göre 9,6 milyon ton, beş yılın ortalamasına göre ise 9,2 milyon ton üretim beklenirken açıklanan rekolte 8,4 milyon ton. Bu da 800 bin ile 1,2 milyon ton arasında fark demek.
Bakan Yumaklı mısır için de geçen yılki 9,0 milyon tonluk rekoltenin tekrarlanacağını öngörmüştü, fakat açıklanan rakam 8,5 milyon ton. Bu da yarım milyon tonluk kayıp anlamına geliyor. Bu üç ürün için toplamda en az 1,3 milyon, en fazla 4,2 milyon tonluk bir rekolte sapması mevcut.
Türkiye’de yağışlar gerçekten arttı mı?
Bakan Yumaklı 15 Mayıs’a kadar olan yağışların rekolte üzerinde belirleyici olacağını ifade etmişti. Ayrıca “Ekim 2023-Nisan 2024 arası uzun yıllar ortalamasına göre yüzde 1,6, geçen seneye göre ise yüzde 25’in üzerinde yağış fazlalığı var” diyerek toprakta yeterli nemin bulunduğunu ve tarımsal kuraklık olmadığını vurgulamıştı.
Oysa nisan ayında yağışlar normal seviyelere göre yüzde 50, geçen yılın nisan ayına göre yüzde 67 azaldı. Ancak mayıs ayı yağışlı geçiyor. Bu güney bölgelerinde hasatların başlamış ve tamamlanmak üzere olması açısından bir anlam ifade etmese de İç Anadolu ve kuzey bölgelerinde hasat henüz başlamadığı için bu bölgelerde yağışlar hayati önem taşıyor.
