Dünyanın en büyük kiraz üreticisi Türkiye her yıl üretimini artırırken ihracatı neredeyse sabit kalıyor ama vatandaşları her yıl daha da pahalıya kiraz tüketiyor. Son iki yıldır üretim rekorları kırılırken ağız tadıyla kiraz yiyememek bize yakışmıyor.
Meyve ve sebze fiyatlarının yükselmesi, birçok vatandaşın gündeminde önemli bir konu. Her zaman bolluk ve bereketin geldiği yaz aylarında fiyatların aşağıya inmesi ile soframızda daha çok gıda tüketeceğimizi düşünürdük. Artık öyle olmadığını hepimiz yaşayarak öğreniyoruz.
Geçen günlerde sosyal medyada Prag’da alışveriş yapan bir vatandaşımız “Akşehir’den giden birinci sınıf kirazların nereye ihraç edildiğini bulduk” diye bir paylaşım yapmıştı. Paylaşım aslında bize şunu anlatıyordu; ülkemizde yetiştirilen kaliteli kiraz yurt dışına ihraç edilirken, ülke içinde ise daha düşük kaliteli kirazı daha pahalıya tüketiyoruz.
Bu durum gerçekte böyle mi? Ürettiğimiz kiraz bize yetmiyor mu? Çiftçi kirazı pahalı mı satıyor? Hep konuşulan “aracılar” çok mu kâr ediyor? Neden bir kilo kirazın fiyatı 100 liraya ulaştı. Bu konuları gelin beraber inceleyelim.
Dünyada üretilen her dört kirazdan birini üreten Türkiye dünya kiraz üretiminde lider konumunda. İlk olarak 1990 yılında kiraz üretiminde birinci olan Türkiye ardından 1991, 1995-1997, 1999-2001 ve 2003-2023 yılları arasında bu liderliğini sürdürdü.
Son 21 yıldır dünya kiraz üretiminde ilk sırada yer alan Türkiye’nin kiraz üretimi 1990 yılında 143 bin ton, 2000 yılında 230 bin ton, 2010 yılında 418 bin ton, 2020 yılında 725 bin ton ve 2023 yılında 737 bin ton ile Cumhuriyet döneminin üretim rekorunu kırdı. Geçen yıl üretilen kirazın %14’ü İzmir ilinde üretilirken, onu sırasıyla Afyonkarahisar %9, Konya %8, Isparta ile Manisa %6 ile takip etti. Bu beş ilimiz toplam üretimin %43’ünü karşıladı.
