Bahçeye meyve ağacı seçerkenki cehaletim dün gibi aklımda. Limon diyorum “Kış limonu mu, yediveren mi?” diyorlar, ayva diyorum “Ekmek ayvası mı?” diyorlar. Cevap bende yok. Satsuma ile Bodrum mandalinasının aynı meyve olduğunu daha birkaç sene olmuş öğreneli. Cehaletimi el yordamıyla gidermeye ve süs bitkilerindeki tecrübelerimle örtbas etmeye çalışırken aradığım kaynak ayağıma geldi. Nasıl mı? Takipçilerimden iki motosiklet sürücüsü doktor ile birkaç yıl önce rotaları bizim buradan geçerken tanışmıştım. Bu yıl yine uğradılar. Pandemi döneminde kafayı meyve sebze ile bozmuş bir başka doktor arkadaşlarının inanılmaz bir kitap yazdığını, bana yollamak istediğini söylediler.
Kitap hemen geldi. İçeriği, bilgi zenginliği ve özeni beni benden aldı. Önsöz bile tek başına “kişisel gelişim” tavsiyesi niteliğinde. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi mezunu Prof. Dr. Alp Can, pandemi döneminde önce buzlu toniğine koyduğu limonu, sonra limonun kesitlerini fotoğraflayayım derken o manav, bu pazar demeden gezip topladığı türlerle işi büyütmüş. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri mezunu Prof. Dr. Ruhsar Yanmaz’la beraber hazırladıkları bu ansiklopedi niteliğinde kitabın ebadı, kalitesi ve sayfa sayısı ile yüksek maliyeti var. Neyse ki Cyprus International University (CIU Press) baskısını üstlenmiş. Kitapta meyve, sebze ve bitki tanımları, nasıl büyürler, nasıl gelişirler, şekilleri gibi teknik bilgiler, besin özellikleri, küresel üretimde üst sıralarda olduğumuz türler, yenilebilen otlar, baharatlar bulunuyor. Her sezonda eskisinin tadını bulamadığım meyvelerin son yıllarda nasıl bu kadar çeşitlendiğine değiniyor, hem zirai hem biyolojik özelliklerini içeren bilgilere yer veriyor, isimlerinin etimolojisine bile giriyorlar. Sonunda da yöresel isimleri ve bilimsel isimler dizini var.
İnsan ve hayvan bitkiye muhtaç
Bu beylerle ortak noktamız ise bitkilerin büyüleyici varoluşlarına, kendilerine yetebilmelerine olan hayranlığımız. İnsan ve hayvan bitkiye muhtaç. Ama bitki bir avuç toprakta su ve güneşle kendine yetiyor.
