Levent AKBAY
Mart ayında yıllık enflasyonda düşüş trendi devam etti. Ancak geçen ay, fiyatı gerileyen ürün sayısı düşük kaldı, fiyat artışları sürdü. TÜİK verilerine göre birikimli enflasyon rakamları, 16 aylık süre içinde TÜFE kapsamındaki ürünlerde yüzde 110, ÜFE’de yüzde 150 arttı. Bu sürede TÜFE’de en yüksek fiyat artışı yüzde 200-215 ile araç sigortası, et ve sütte yaşandı.
Yıllık enflasyon rakamları düşüş trendine işaret etse de, fiyatlar genel seviyesinde artış mart ayında da sürdü. Gerek TÜFE, gerek ÜFE kategorisinde yer alan mal ve hizmetlerin fiyatlarında bir önceki aya göre düşüş oldukça sınırlı kaldı. 2023 yılı Mart ayında, TÜFE’de 143 temel başlıktan 24 temel başlığın endeksinde düşüş gerçekleşirken, 8 temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 111 temel başlığın endeksinde ise artış gerçekleşti.
ÜFE’de ise 9 alt sektör daha düşük, 20 alt sektör daha yüksek değişim gösterdi. Aylık en yüksek azalış; yüzde 13,28 ile elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme, yüzde 4,75 ile kok ve rafine petrol ürünleri, yüzde 0,68 ile ham petrol ve doğal gaz alt sektörlerinde gerçekleşti. Gerek TÜFE, gerek ÜFE kapsamındaki mallardaki aylık fiyat düşüşünün yaşandığı mal ve hizmetlerin sayısı yetersiz kalınca fiyat artışları da sürmeye devam etti.
Birikimli enflasyon yakıyor
Döviz kuru ve enflasyonun birlikte yükselişe geçtiği Aralık 2021 sonrası TÜİK verilerine göre birikimli enflasyon rakamları fiyatlardaki artışın yakıcı olarak sürdüğünü gösterdi. 16 aylık bu süre içinde TÜFE kapsamındaki ürünlerin fiyatları ortalama yüzde 110, TEFE kapsamındaki ürünlerin fiyatları yüzde 150 arttı.
16 ayda TÜFE kategorisinde en yüksek fiyat artışı yüzde 200-215 aralığında fiyatları artan sigorta, et ve sütte yaşandı. TEFE kategorisinde ise fiyatı yüzde 529 artan doğal gaz ilk sırayı alırken; beton, çimento ve alçıdan eşyaların fiyatı yüzde 310, çimento, kireç ve alçı fiyatları yüzde 303 artış gösterdi.
TÜFE ve ÜFE kategorilerinde bazı eşleşen ürün gruplarında ÜFE’deki 16 aylık artış, TÜFE’deki 16 aylık artışın üzerinde kaldı. Örneğin ÜFE kapsamında doğalgaz fiyatı 16 ayda yüzde 529 artarken, TÜFE kapsamındaki doğalgazda fiyat artışı yüzde 152 olarak gerçekleşti.
Aynı şekilde TÜFE’de taze süt fiyatı yüzde 203, diğer süt ürünleri yüzde 202, süt yüzde 169 artış gösterirken, ÜFE’de süt ürünleri yüzde 255 artış gösterdi. Diğer gıda ürünleri ÜFE’de yüzde 235, TÜFE’de ise yüzde 156 artış gösterdi. ÜFE kapsamında fiyat artış hızının daha yüksek olması TÜFE kapsamındaki aynı ürünlerin fiyatlarının kolay düşmeyeceğini gösterdi.
