Bir zamanlar yalnızca ormanlarda yetişen bir yaban meyvesiydi. Bugün, 13 milyar dolarlık bir pazarın ve sağlıklı yaşam endüstrisinin gözdesi. Yaban mersini, mavi rengiyle yalnızca sofraları değil, küresel ekonomiyi de dönüştürüyor. Yaban mersini, tarımın finansallaşan yeni evresinin bir simgesi. Veriyle, teknolojiyle ve sürdürülebilirlik bilinciyle büyüyen bu mavi ekonomi; artık yalnızca tarım sektörü için değil, sağlık, gıda, hatta yatırım dünyası için stratejik bir alan.
Dünya meyve pazarında son yıllarda yaşanan en hızlı büyüme hikâyelerinden biri, hiç kuşkusuz yaban mersinine ait. “Blueberry” ya da “mavi yemiş” olarak anılan bu küçük meyve, hem sağlık bilincinin artması hem de bitki temelli beslenme trendlerinin yaygınlaşmasıyla, gıda zincirinin en stratejik ürünlerinden biri haline geldi.
International Blueberry Organization (IBO) verilerine göre, 2013 yılında 700 bin ton civarında olan küresel üretim, 2023 itibarıyla 1,78 milyon tona ulaştı; 2024’te ise ilk kez 2 milyon ton eşiği aşıldı. Bu büyüme, Latin Amerika, Çin ve Avrupa’nın liderliğinde gerçekleşti. Bugün dünya üretiminin yüzde 88’i Çin, ABD ve Peru tarafından gerçekleştiriliyor. Çin tek başına üretimin üçte birini sağlıyor; Peru ise ihracatta açık
Küresel ekonominin yeni süper gıdası
Yaban mersininin bu yükselişi yalnızca ekonomik bir hikâye değil; aynı zamanda bir sağlık devrimi. Harvard Medical School, Oxford ve Wageningen Üniversitesi tarafından yayımlanan çalışmalar, yaban mersininin antioksidan kapasitesinin diğer tüm meyvelerden yüksek olduğunu ortaya koyuyor. Yaban mersini; lif, C vitamini, K vitamini ve mangan açısından zengin olmasının yanı sıra, antosiyanin adlı pigmentlerle hücre yaşlanmasını yavaşlatıyor. Bilimsel araştırmalara göre düzenli yaban mersini tüketimi, kan basıncını düşürüyor, insülin direncini azaltıyor, beyin fonksiyonlarını ve hafızayı destekliyor. Healthline tarafından derlenen verilere göre, haftada üç kez yaban mersini tüketenlerde kalp-damar hastalıkları riski yüzde 17’ye kadar azalıyor. Bu etkiler, meyveyi yalnızca bir gıda değil, “doğal bir ilaç” haline getiriyor.
Dönüştürücü ekonomi: 13,2 milyar dolarlık pazar
Blueberries Market verilerine göre küresel yaban mersini pazarının 2025’te 6,6 milyar dolar olduğu, 2035’e kadar yüzde 7,2’lik yıllık bileşik büyümeyle 13,2 milyar dolara ulaşacağı öngörülüyor.
