Doğal afetlerden etkilenen ülkelere yönelik “afet tahvilleri” sunan Dünya Bankası, şu sıralar, “kuraklık tahvili” adını verdiği yeni bir finansal enstrüman üzerinde çalışıyor. Bankanın 12-18 ay içinde çıkarmayı hedeflediği bu yeni enstüman, afet tahvillerinin kapsayıcılığını artırmayı hedefliyor.
Dünya Bankası, Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası (IBRD) aracılığıyla, bugüne kadar doğal afetlerin yol açtığı zararları hafifletmek amacıyla yaklaşık 568 milyon dolar tutarında sigorta ödemesi gerçekleştirdi. Afet tahvillerinin büyük bir bölümü Pasifik ve Karayip bölgelerindeki ülkeleri kapsadı. Kuraklık tahvili ise, yatırımcılara kuraklık riskine karşı koruma sağlamayı amaçlıyor. Bu tahviller, özellikle kuraklık riski yüksek olan bölgelerde faaliyet gösteren tarım şirketleri veya su yönetimiyle ilgili kurumlar tarafından kullanılabilecek. Dünya Bankası’nın Sürdürülebilir Kalkınma için Baş Ekonomisti Richard Damania, yetersiz yağışların “yeni normal” olma yolunda hızla ilerlediğini söylüyor.
Kuraklık 50 yılda yüzde 233 arttı
Son yarım yüzyılda, aşırı kuraklık ve yağış dengesizliklerinin belirli bölgelerde yüzde 233 oranında arttığını ifade eden Damania, yaşanan kuraklık dönemlerinin aralıklı olması gerektiğini, ancak son dönemde aşırı sık bir şekilde meydana geldiğini ifade ediyor. Kuraklık artarken, ortalamanın üzerinde yağış alan bölgeler de hızla azalıyor. Damania şöyle devam ediyor: “Gözlemlerimiz, 21. yüzyılın sonlarına doğru aşırı kuraklıkla karşı karşıya kalan kara alanı ve nüfusun küresel olarak iki katına çıkabileceğine dair diğer bilimsel projeksiyonlarla tutarlı. Gelecekteki yağış projeksiyonları oldukça belirsiz olsa da, iklim değişikliği modelleri, yağışların artan sıcaklıklarla birlikte daha düzensiz ve aşırı hale geleceği konusunda hemfikir.”
Damania, coğrafya ve gelir düzeylerinin bu konuda önemli rol oynadığını söylerken, etkilerin eşit olmadığına dikkat çekiyor. “Genellikle kurak ve yarı kurak bölgelerde bulunan fakir ülkeler bu şoklara karşı daha savunmasız durumda” diyen Damania, şu örnekleri veriyor: “Somali’de 2022 yılı Mart-Mayıs sezonundaki yağışlar son altmış yılın en düşük seviyesindeydi. Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Uganda’nın büyük bölümleri de ortalamaya göre çok kuru koşullar yaşadı. Doğu Etiyopya, Kuzey Kenya ve Somali’deki kuraklık koşulları Birleşmiş Milletler’i 2022 yılında yaklaşık 22 milyon insanın açlık riski altında olabileceği konusunda uyarmaya sevk etti. Avrupa, bilim insanlarının son 250 yılda benzeri görülmemiş olarak nitelendirdiği 2018 ve 2019 yıllarında iki olağanüstü kuraklık yaşadı.”
