Birleşmiş Milletler çatısı altında oluşturulan Kayıp ve Zarar Fonu (FRLD), iklim felaketlerinden etkilenen gelişmekte olan ülkeleri desteklemek amacıyla 2026 sonuna kadar 250 milyon dolarlık bir bütçeyle ilk destek sürecini başlatıyor. Fakat fonun elindeki kaynak, iklim krizinin yol açtığı tahribatı telafi etmeye yetmiyor. 768 milyon dolar vaat edilmiş olmasına rağmen, bugüne kadar yalnızca 321 milyon dolar fiilen fona aktarılmış durumda.
Birleşmiş Milletler çatısı altında oluşturulan Kayıp ve Zarar Fonu (FRLD), iklim felaketlerinden etkilenen gelişmekte olan ülkeleri desteklemek amacıyla 2026 sonuna kadar 250 milyon dolarlık bir bütçeyle ilk destek sürecini başlatıyor. Barbados’ta gerçekleşen toplantıların ardından fonun yönetim kurulu, başlangıç aşamasında izlenecek stratejiyi belirledi. “Barbados Uygulama Yöntemleri (Barbados Implementation Modalities – BIM)” adı verilen bu ilk fazda, topluluk düzeyinde müdahaleler yerine, ulusal iklim felaketlerine müdahale kapasitesinin güçlendirilmesine odaklanılacak. Bu yaklaşım, daha yerel temelli müdahaleler isteyen aktivistlerin eleştirilerine rağmen kabul edildi. Fon kapsamında gelişmekte olan ülkeler, 5 ila 20 milyon dolar arasında değişen hibeler için başvuru yapabilecek. Ayrıca, afet durumlarında geçici barınma gibi acil müdahaleler için doğrudan bütçe desteği de sağlanabilecek.
En kırılgan ülkelere öncelik
Toplantının en çok tartışılan konularından biri, fonun dağıtımında hangi ülkelerin önceliklendirileceğiydi. Alınan kararla, küçük ada devletleri ve en az gelişmiş ülkeler, başlangıç döneminde fonun en az yüzde 50’sini alacak. Gelişmiş ülkeler bu oranı “asgari sınır” olarak belirlemek isterken, gelişmekte olan ülkelerin çoğu bu hedefin bağlayıcı olmamasını savundu. Nihai karar ise, oy birliğiyle değil, uzlaşıyla alındı. Fon yönetim kurulu eş başkanı Richard Sherman, toplantının ardından yaptığı açıklamada, “Zor ve çok tarafl ı müzakereler yaşandı, ancak bu sonuç çok tarafl ı iş birliğinin hala mümkün olduğunu gösteriyor” dedi.
