****Cumhuriyetimizin 100. Yılında çiftçilerimizin büyük bir kısmına haksızlık yapıldı. Ülkemizde Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin, Batman, Siirt ve Şırnak illerimizde bulunan çiftçilerimize, 2018 yılından itibaren beş yıl süre ile “Tarımsal Amaçlı Sulamada Kullanılacak Elektrik Tüketim Bedeli Üzerinden Destekleme” yapıldı. Daha sonra uzatıldı. 2018 yılından itibaren kullanılan bu elektriğin fatura bedelinin %65’i diğer yıllarda 10 puan düşürülerek en son 2022 yılında % 25 destek verildi.
Dicle Elektriğe, 2018 ile 2022 yılları arasında tarımsal sulamada kullanılan elektrik desteği adı altında 5 milyar 823 milyon 569 bin lira para aktarıldığı söyleniyor.
10 Ocak 2023 tarihli 6665 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 30 Mayıs 2018 tarihli ve 2018/11844 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına ek düzenlemelerle 2 yıl süre ile köy içme sularında kullanılan elektriğe %70 destekleme verilecek.
Diğer illerimizin çiftçilerine bu elektrik desteği neden verilmiyor?
Özellikle, Kahramanmaraş depreminin ardından afet bölgesi ilan edilen Kahramanmaraş, Gaziantep, Hatay, Kilis, Diyarbakır, Adana, Osmaniye, Şanlıurfa, Adıyaman, Malatya, Elazığ İllerinden sadece Diyarbakır ve Şanlıurfa’ya veriliyor. Diğer afet illerimiz neden bu desteklemeden yararlanamadı?
Kısaca 75 ilimiz bu desteklemeden 2018 yılından itibaren neden yararlanamadı?
Bu illerimizde yaşayan çiftçilerimiz cezalandırılıyor mu?
Eğer işin içinde şirket kurtarma söz konusu ise 2024 yılında bu destekleme olmayacağına göre, bu şirkete yine bir ayrıcalık tanınacak mı?
Bu nasıl olacak?
Bu desteklemeyi almayan 75 ilimizde, tarım işletmeleri yok mu, tarım yapılmıyor mu?
****Her zaman tarımsal desteklerin çok artığı söylenir. Ama bize göre bu doğru gelmiyor? Arttığı doğrudur. Ancak olması gereken değildir. Bunu yıllardır herkes biliyor. Tarım Kanununa göre, tarımsal destekleme programlarının finansmanı, bütçe kaynaklarından ve dış kaynaklardan sağlanır. Bütçeden ayrılacak kaynak, gayrisafi millî hasılanın yüzde birinden az olamaz. Bu oran hiçbir zaman %1 olmadı. 2024 yılında bütçe teklifinde bu oran oldukça düşüktür. Gayrisafi millî hasılanın binde ikisi kadardır.
Eğer kanuna uyulmayacaksa niye böyle bir madde koyulmuştur.
Ayrıca bir taraftan Tarım Kanunu çıkardık deniyor, diğer taraftan bu kanuna uyulmuyor.
Her tarımsal desteğin ülke ekonomisine getirdiği katma değer belli değildir. Etki analizleri yapılıyorsa neden paylaşılamıyor?
Yıllardır tarımsal desteklemelerde yapısal reformlar yapılsın, tarımsal desteklemeler tek bir birimden verilsin diye yazıyor, yol gösteriyoruz. Artık akıllı tarımsal destekleme politikası olmalı ve daha fazla akıllı bütçe ayrılmalıdır.
Tarım sayımında işletmeler, Tarım 1.0, Tarım 2.0, Tarım 3.0 ve Tarım 4.0 olarak ayrılsın. Gelişmiş ülkelerde bu sınıflamaya uygun tarımsal destekleme modelleri uygulanıyor.
Devlet desteği alan büyük ve orta ölçekli işletmelerin, işlerine yapay zeka (AI) teknolojilerini dahil etmeleri gerektiği günler geldi. Hazırlığımız var mı?
****Tarımda plansız, projesiz ve programsız bir üretim devam ediyor. Bu nedenle arz ve talep dengesi sağlanamıyor. Fiyatlarda istikrar yok.
****Tarım politikamız yok. Tarım politikası reformu üzerinde ciddi bir çalışma da bulunmamaktadır. Üretim planlamamız yok. Mevzuatı bile yeni çıktı. Bakan Yardımcısı, yeni üretim planlaması yönetmenliği talimatla değiştiriyor. Düzenlemelere uyulmazsa başarı gelir mi?
Bu talimatla yapılan değişiklik, Resmi Gazetede yayınlanmadığından tesadüfi öğreniliyor. Acaba Tarım ve Orman Bakanlığı yetkililerinin talimatla değiştirdiği başka kanunlar, yönetmelikler ve tebliğler var mı? Kimler için bu talimat verildi? Bu talimat iptal edildi mi? Bu konuda yönetmelikte değişikliğine gidilip doğru işler yapılmaktan neden kaçınılıyor?
