Türkiye’nin birçok ilinde görülen şap hastalığı nedeniyle canlı hayvan borsaları kapatıldı. Van Ticaret Borsası Başkanı Nayif Süer, Ramazan ayı öncesi çiftçilerin endişesinin büyüdüğünü belirtti.
Türkiye’de birçok şehirde görülen şap hastalığı SAT-2 serotipi dolayısıyla canlı hayvan pazarları kapatıldı, il ve ilçeler arasında hayvan sevkiyatları da yasaklandı.
Van Ticaret Borsası Başkanı Nayif Süer, aylardır süren ekonomik kriz nedeniyle zor günler yaşayan çiftçilerin hayvanlarını pazara getirememesinin mali açıdan hayal kırıklığına neden olduğunu belirtti. Süer, “Çiftçiler Ramazan ayı öncesinde hayvanlarını pazara getiremiyor. Çiftçi tam da bugünü bekliyordu. Ramazan öncesinde satış yaparak maddi bir kazanç elde etmek istiyordu. Van’ın da aralarında bulunduğu birçok şehirde şap hastalığının görülmesi ve hayvan borsasının kapanması çiftçiyi olumsuz yönde etkiledi” dedi.
‘NE KADAR SÜRECEĞİ BELLİ DEĞİL’
Süer, canlı hayvan borsasının kapalı olması nedeniyle, bazı çiftçilerin kırsal mahallelerde hayvan satışına devam ettiğini ve bunun da farklı sonuçlar doğurabileceğini söyledi. Konu ile ilgili Süer, şunları söyledi: “Ekonomi olumsuz şekilde etkilendi, piyasada da endişe hakim. Bu durumun ne kadar süreceği de belli değil. Böyle bir belirsizliğin olması, ekonomimizi olumsuz yönde etkiliyor. Öte yandan bazı kişiler, köylere giderek çiftçiden doğduran hayvan almaya çalışıyor. Hayvan pazarına giriş çıkışa izin vermiyoruz ama köylerde ve kırsal mahallelerde hayvan satışı yapanlar var. Bu da ileride farklı bir durumun ortaya çıkmasına sebep olabilir.”
‘HASTALIK ÖZELLİKLE GENÇ HAYVANLARI ETKİLİYOR’
Daha önce şap hastalığının görüldüğü Türkiye’de, Afrika kökenli SAT-2 serotipinin görülmesi kaygıları da beraberinde getirdi. Yedi farklı serotipi bulunan şap hastalığının, tüm serotipleri neredeyse aynı belirtileri gösteriyor. SAT-2 serotipini farklı kılan şey ise Afrika kökenli olması ve Türkiye’de önceden üretilmiş aşısının bulunmaması… Özellikle Van, Erzurum, Ağrı, Diyarbakır ve Muş gibi hayvancılık merkezi olarak bilinen illerdeki canlı hayvan borsalarının kapatılması, hem ekonomik hem de sağlık açısından kaygıların artmasına sebep oldu. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Veteriner Fakültesi Öğretim Üyesi ve Van-Hakkari-Bitlis Veteriner Hekimler Odası Başkanı Prof. Dr. Cumali Özkan şap hastalığı ve SAT-2 serotipi hakkında bilgi verdi.
Özkan’ın verdiği bilgiye göre; viral bir hastalık olan şap hastalığı özellikle sığır, koyun, keçi ve deve gibi ‘çift tırnaklı’ diye tabir edilen hayvanlarda görülüyor. Yüz yıllardır tüm dünyada görülen bu hastalık; hayvanlarda yüksek ateş, iştahsızlık, ağız bölgesinde, tırnak arasında ve üreme bölgesinde lezyonlar görülmesine neden oluyor. Şap hastalığının çok hızlı bir şekilde yayılması da hastalığı önemli kılan en önemli etken olarak görülüyor. Hastalık, yetişkin hayvanlarda çok fazla ölüme sebebiyet vermezken özellikle kuzu ve buzağı gibi genç hayvanlarda hastalığın etkileri ölümle sonuçlanabiliyor.
‘AŞILAMA ÇALIŞMALARI BAŞLADI’
Hızlıca salgına dönen şap hastalığına karşın düzenli olarak aşı çalışmalarının yapıldığını belirten Prof. Dr. Özkan, SAT-2 serotipi hakkında şöyle konuştu: “Dünyada şap hastalığının yedi tane serotipi var. A, O ve C dediğimiz serotipler Avrupa ülkelerinde görülen serotiplerdir. ASİA-1 dediğimiz bir serotipi var. Bu daha çok Aysa ülkelerinde görülen bir serotiptir. Ayrıca SAT-1, SAT-2 ve SAT-3 dediğimiz üç tane daha serotipi var. Bunlarda Afrika ülkelerinde görülen serotiplerdir. Ancak son tespit edilen SAT-2 serotipi ise daha önce ülkemizde bir dönem tespit edilmiş olsa da çok kısa sürede önlenmiş bir serotiptir. Bu serotipe karşı ülkemizde aşı olmadığı için, SAT-2 serotipi tespit edildikten sonra ülke genelinde hayvan pazarları kapatıldı. İl ve ilçeler arası hayvan sevkiyatları da durduruldu. Ardından çok kısa bir süre içinde SAT-2 serotipine karşı aşı üretildi ve aşılamalar başladı.”
