Yeni Çay Kanunu için hazırlıklar yapan iktidar, çay tarımını tamamen sermayenin kontrolüne bırakmayı hedefliyor. ÇAYKUR’un yetkileri ise belirsizleşiyor. Başkanını Erdoğan’ın atayacağı Çay Kurulu tüm piyasayı yönetecek.
Mart ayında yeni sezon için bahçelere girmeyi bekleyen çay üreticileri, yine bir “Çay Kanunu” tartışmasıyla karşı karşıya kalacak. Doğu Karadeniz’in en önemli geçim kaynağı olan çay tarımında üreticilerin uzun süredir beklediği düzenleme, yeni Çay Kanunu taslağıyla şekilleniyor. Ancak yeni taslak, üreticilerin yıllardır hayalini kurduğu adil bir düzenlemeden çok, çay tarımını sermayenin eline bırakmayı hedefliyor. Taslakta, ÇAYKUR’un rolü belirsizleşiyor ve sektör tamamen yeni kurulacak, geniş yetkilerle donatılmış Çay Kurulu’na devrediliyor.
1984 yılında birkaç maddelik kanunla özel sektöre açılan çay tarımıyla ilgili olarak üreticiler, uzun zamandır ihtiyacına cevap veren yeni bir kanun talep ediyor. Kanun talebi dönem dönem gündem olurken 2022 yılında dönemin AKP Rize Milletvekili Hayati Yazıcı’nın ilk imzacısı olduğu kanun teklifi TBMM Başkanlığı’na sunuldu. ÇAYKUR’u tasfiye eden ve özel şirketlerin önünü açan teklif, büyük tepki topladı ve görüşülmeden rafa kaldırıldı.
Ancak kanun çalışmaları kapalı kapılar ardında devam etti. BirGün’ün ulaştığı 23 maddeden oluşan ‘Yeni Çay Kanunu Teklif Çalışması’, ÇAYKUR’u tasfiye eden çay tarımını yeniden şekillendirecek büyük bir dönüşüm yasası olarak öne çıkıyor. Taslak, Çay Piyasası Düzenleme ve Denetleme Kurulu (Çay Kurulu) adı altında yeni bir üst kurul oluşmasını öngörüyor.
KURULUN BAŞKANINI ERDOĞAN ATAYACAK
Rize merkezli olacak bu kurul, çay tarımı, yaş çay piyasası, kuru çay üretimi ve ticareti gibi geniş yetkilere sahip olacak. Başkan ve başkanvekili olmak üzere toplam 9 üyeden oluşacak kurulun başkanı doğrudan Cumhurbaşkanı tarafından atanacak. Başkanvekili ise Kurul üyeleri arasından seçilecek.
Bakanlıklar, ticaret odaları ve sanayi temsilcilerine geniş yetkiler verilen kurulda üreticilerin temsiliyeti oldukça sınırlı kalacak. 9 kişiden oluşacak Kurul’da Türkiye Ziraat Odaları Birliği aracılığıyla çiftçileri temsilen 2 kişi yer alacak.
