Yerli besiciler geçen yıl piyasa fiyatlarının üretim maliyetlerinin gerisinde kalması nedeniyle ciddi zarar etti. Tarım yazarı Kutlu, “Besiciler, yerlerine yeni hayvan koyamıyor ve ahırların kapasitesi her gün düşüyor” dedi.
Tarım ve hayvancılık politikaları üretimi bitirme noktasına getirdi. Kırmızı et krizine ithalatla çözüm arayan iktidar, yerli üreticiyi bitirdi. Ulusal Kırmızı Et Konseyi’nin (UKON) “2024 Yılı Kırmızı Et Sektörü Açısından Değerlendirme Raporu” besicilerin yıl boyunca zarar ettiğini ortaya koydu. Raporda kesim fiyatları bir yılda yüzde 49,17 artarken üretim maliyetlerinin de yüzde 64,46 oranında arttığına dikkat çekildi.
Raporda Güney Amerika ülkelerinin kırmızı et politikalarında değişiklikler yaparak, canlı hayvan yerine işlenmiş et ihracatına yöneldiğine dikkat çekilirken Türkiye için bu değişimlere uyum sağlamanın ve sektörün dinamiklerini göz önünde bulundurmanın kritik önem taşıdığı belirtildi.
2024’ün yıllık ortalaması üzerinden yapılan hesaplamada, karkas sığır etinin 11 aylık piyasa kesim fiyatı ortalama 326 TL, maliyeti ise ortalama 430 TL olarak tespit edildi. Besici için kilo başına 104 lira zarar anlamına gelen maliyet yüksekliğinin çok ciddi bir sorun olduğuna dikkat çekildi.
Raporda üretim maliyetlerinin yüksek seyretmesinin başlıca nedenleri, besilik hayvan fiyatının ve kredi faizlerinin yüksekliği, işçilik, sağlık ve enerji gibi girdilerin aşırı yükselmesi olarak sıralandı.
Ayrıca yıl sonunda Suriye’deki gelişmelerin hayvancılıkta önemli bir iş gücü kaynağı olan göçmen işçiler ile ilgili endişeleri de beraberinde getirdiğine dikkat çekildi. 2024 raporu besicilerin üretim maliyetinin yıl boyunca piyasa alım fiyatının üzerinde seyrettiğini gösterdi.
AHIRLAR BOŞALDI
Besicilerin son 48 ayın 43’ünde zarar ettiğini ifade eden Tarım Yazarı Gazi Kutlu, “Bu durum, hayvancılık sektörünü sürdürülemez bir noktaya taşıyor. Türkiye farkında değil, besiciler batıyor. Et üretim maliyetlerinin altında kesim yaptıran besiciler, yerlerine yeni hayvan koyamıyor ve ahırların kapasitesi her geçen gün düşüyor” dedi.
23 YILDA İTHALATA 11,9 MİLYAR DOLAR
Tarım ve Orman Bakanlığının da bu sorunu açıkça kabul ettiğine dikkat çeken Kutlu, şu ifadeleri kullandı:
“Bakan İbrahim Yumaklı’nın açıkladığı verilere göre, 2027 yılında hayvan sayımızı 16,6 milyondan 17,1 milyona ancak çıkarabiliyoruz. Ne yazık ki bu artış, ihtiyacın çok gerisinde. Öte yandan, hükümetin et fiyatlarını düşük tutma çabası, ithalata harcanan milyarlarca dolar ile sonuçlanıyor. 2024 yılında Cumhuriyet tarihinin en yüksek ikinci et ithalat rakamlarına ulaşıldı: İlk 11 ayda 336 bin büyükbaş, 36 bin küçükbaş ve 73 bin ton kırmızı et için toplamda 1,1 milyar dolar ödendi. Yıl sonunda bu rakamın 1,3 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Son 23 yılda ise 410 bin ton kırmızı et, 7,1 milyon büyükbaş ve 3,2 milyon küçükbaş hayvan ithalatına tam 11,9 milyar dolar harcandı.”
