Asya Narenciye Psyllid
ACP’nin doğal yaşam alanı tropikal ve subtropikal Asya’dır ve artık dünyanın birçok tropikal ve subtropikal meyve üreten bölgesinde bulunabilir. Rutaceae familyasındaki tüm narenciye çeşitleri ve birkaç yakından ilişkili süs bitkisiyle beslenirler; bunlar arasında Çin kutu portakalı ( Severinia buxifolia ), Hint köri yaprağı ( Murraya koenigii ) ve turuncu yasemin ( Murraya paniculata ) bulunur. Yetişkin ACP’ler 3 ila 4 mm uzunluğundadır ve benekli beyaz ve kahverengidir, ön kanadın apikal kenarı boyunca belirgin koyu bir bant vardır ve bu bant tepede beyaz bir boşlukla kesilir. Periler 0,25 ila 1,7 mm uzunluğunda, belirgin kanat pedlerine sahip sarımsı turuncu renktedir ve yetişkin olarak ortaya çıkmadan önce beş evreden geçerler. ACP yetişkinleri, çıkıştan iki ila üç gün sonra üreme olgunluğuna ulaşır ve yaşamları boyunca 800’den fazla yumurta bırakabilirler. Sarımsı-turuncu, gözyaşı şeklindeki yumurtalar açılmış yapraklara, çiçek tomurcuklarına, yaprak koltuklarına ve yeni genişleyen yaprakların uçlarına (sürgün) bırakılır. Periler yumuşak yeni sürgünün özsuyuyla beslenmeye başlar ve olgunlaştıkça daha sert saplarla beslenebilirler. Yetişkinler yeni sürgün olmadığında olgun, sertleşmiş yapraklarla beslenebilirler. Dinlenirken veya beslenirken, yetişkinler genellikle yaprakların alt taraflarında otururlar ve vücutlarını yaprak yüzeyine göre 45 derecelik bir açıda tutarlar. Yaşam döngüsü mevsime bağlı olarak büyük ölçüde değişebilir, 15-47 gün arasında, yetişkinler birkaç ay kadar yaşar.
Asya turunçgil psillidi yetişkin
Asya turunçgil psillid yumurtaları
Balmumuyla kaplı bal özü salgıları olan Asya turunçgil psillid nimfleri
Narenciye Yeşillendirme
Narenciye yeşillenmesi, Huanglongbing, HLB ve sarı ejderha hastalığı olarak da bilinir, dünyadaki en ciddi narenciye hastalıklarından biridir. Asya, Afrika ve Suudi Arabistan Yarımadası’nda yaygındır. Ağustos 2005’te ilk kez ABD’nin güney Miami-Dade İlçesi’nde bulunmuştur. Narenciye yeşillenmesi, bitkilerin damar sistemine saldıran bir bakteriyel hastalıktır. Hastalığın bir tedavisi yoktur ve hastalığın endemik olduğu bölgelerde enfekte olmuş narenciye ağaçları birkaç yıl içinde zayıflar ve ölür. Bilinen üç formu vardır: Asya, Afrika ve Brezilya. Narenciye yeşillenmesinden sorumlu bakteri öncelikle böcek vektörleri (ACP) tarafından bulaşır, ancak bitki aşılaması ve enfekte bitki materyalinin hareketi yoluyla da yayılabilir. Hastalık, personel ve aletlerin rastgele kontaminasyonu veya rüzgar ve yağmurla yayılmaz.
Psyllidler enfekte bitkilerle beslendiklerinde bakterileri edinirler ve bakteri yüklü bir psyllid sağlıklı bir bitkiye uçup beslenirken bakteriyi ona enjekte ettiğinde hastalık yayılır. Narenciye yeşillenmesi, yaprakların ve köklerin ölmesine, bodur büyümeye, yaprakların renginin değişmesine, meyvelerin şeklinin bozulmasına ve beş yıl gibi kısa bir sürede ağaçların ölümüne neden olur. Ağaçları korumak ve turunçgil yeşillenmesinin yayılmasını önlemenin tek yolu psyllid popülasyonlarını kontrol etmek ve enfekte ağaçları yok etmektir.
Florida’nın narenciye bahçelerinde, narenciye yeşillenmesinin yönetimi öncelikle ACP’yi düzenli pestisit uygulamalarıyla kontrol etmeye bağlıdır. Ancak, Florida’nın her yerinde ACP’yi kontrol etmek için böcek ilaçları kullanılmaz. ACP popülasyonları kontrol edilmezse, hastalık için bir rezervuar görevi görebilir ve bu da daha sonra yayılabilir ve ticari narenciye bahçelerini tehdit edebilir. Birçok ev sahibi nadiren pestisit kullanır ve büyük ACP popülasyonlarını destekleyebilen bahçe kapısı narenciye ağaçları ve hassas süs bitkilerine sahiptir. Bahçe kapısı narenciye ve portakal yasemin çitleri özellikle sorunludur çünkü sıklıkla budanır ve sulanırlar. Bu, ACP tarafından yumurtlama için kullanılan ve popülasyon artışını teşvik eden sık yaprak dökülmesine neden olur. Yetişkin ACP’ler yeni büyüme arayışında sık sık konak bitkiler arasında hareket eder; bir milden fazla uçabilir ve kuvvetli rüzgarlarda daha da büyük mesafeler kat edebilirler. Bu nedenle, ev sahiplerinin ACP için narenciye ağaçlarını ve hassas süs bitkilerini izlemeleri ve gerekli yönetim eylemlerini almaları önemlidir.
Çiçek açmış turuncu yasemin
Turuncu yasemin çiti
HLB ile enfekte olmuş ağaçlara özgü benekli lekeler
ACP Biyolojik Kontrol
Biyolojik kontrol, doğal düşmanlar aracılığıyla zararlıları ve zararlı etkilerini azaltmanın veya hafifletmenin çevre dostu ve etkili bir yoludur. Florida Üniversitesi Gıda ve Tarım Bilimleri Enstitüsü (UF/IFAS) ile işbirliği içinde, ACP’nin iki parazitoidi olan Diaphorencyrtus aligarhensis (Shafee, Alam ve Agarwal) (Hymenoptera: Encyrtidae) ve Tamarixia radiata (Waterston) (Hymenoptera: Eulophidae), 1998 yılında Güneydoğu Asya’dan karantina laboratuvarımıza getirildi. Mart 2000’de D. aligarhensis’in sahaya salınması için bir izin verildi. Ancak, Diaphorencyrtus aligarhensis’in Florida’da yerleştiği bilinmemektedir. Bu nedenle, bu biyolojik kontrol ajanının seri üretimi 2021’de sona erdi.
T. radiata’nın sahaya salınması için izin 1999 yılının Temmuz ayında verildi. Tamarixia radiata’nın Hindistan, Réunion Adası, Porto Riko ve Guadeloupe gibi yerlerde ACP popülasyonlarını etkili bir şekilde bastırdığı bildirildi. Salındıktan sonra, parazitoid Florida’da hızla yerleşti ve şimdi eyalet genelinde yaygın olarak bulunuyor ve çeşitli seviyelerde ACP kontrolü sağlıyor. FDACS tarafından her yıl milyonlarca T. radiata dağıtılıyor.
Tamarixia radiata dişileri, genellikle nimf başına bir yumurta olmak üzere ACP nimfinin ventral yüzeyine bir yumurta bırakır. Ortaya çıkan larva yaban arısı, ACP nimfinin vücut sıvısını tüketir, sonunda onu öldürür ve boş psyllid kılıfını, yaban arısının pupa olduğu, metamorfoz adı verilen büyük bir fiziksel değişim geçirdiği ve yetişkinliğe ulaştığı bir “mumyaya” dönüştürür. Artık yetişkin olan yaban arıları, mumyanın sırt yüzeyindeki bir çıkış deliğini çiğner, dışarı çıkar ve diğer psyllidlere saldırmak için uçarlar. Dişi T. radiata ayrıca ACP nimflerini yiyerek yok eder. Yaklaşık 28 günlük ömrü boyunca, bir T. radiata dişisi 500’den fazla nimf öldürebilir. Tamarixia radiata, ACP’ye saldırır ve onu öldürür ve ACP dışında hiçbir organizma üzerinde olumsuz bir etkisi yoktur. Bu yaban arıları çok küçüktür ve insanları sokmazlar.
Ticari bir narenciye yetiştiricisi değilseniz ve narenciye veya süs bitkilerindeki ACP popülasyonlarını azaltmak için mülkünüzde parazitoitlerin serbest bırakılmasını talep etmek istiyorsanız, lütfen Tamarixia Serbest Bırakma Formunu doldurun (üstteki bağlantıya bakın). Formlar otomatik olarak FDACS ACP biyokontrol proje koordinatörlerine gönderilecektir. Bilgileriniz gizli tutulur. T. radiata tedarikleri sınırlıdır, ancak program personeli tüm sorulara yanıt verecek ve mümkün olduğunca çok sayıda talep edene eşek arısı gönderecektir. Tamarixia radiata, böceklerin serbest bırakılmasına ilişkin talimatlarla birlikte ücretsiz olarak bir gecede gönderilecektir; bu eğlenceli ve kolaydır ve narenciye endüstrimizi korumak için son derece önemlidir.
Dişi Diaphorencyrtus aligarhensis endoparazitoidi
İki dişi T. radiata ACP nimflerini parazitliyor
T. radiata çıkışından çıkış delikleri olan ACP mumyaları
Asya Narenciye Psyllid ve Tamarixia Yetiştiriciliği
FDACS, Bitki Endüstrisi Bölümü, Tamarixia radiata’nın seri üretimi için iki yetiştirme tesisine sahiptir. Biri Gainesville’de, diğeri Dundee’de bulunmaktadır. Her tesis, bir biyolojik bilim insanı ve böcek üretimi ve bitki bakımında yardımcı olan yaklaşık beş ek laboratuvar teknisyeni ve bitki bakım uzmanı tarafından yönetilmektedir.
Yetiştirme sürecinde çeşitli organizmalar yer alır. Parazitoid yaban arılarını seri üretmek için, ACP’yi seri üretmeliyiz; ACP’yi seri üretmek için, önce uygun konak bitkileri yetiştirmeliyiz. Programımız bu amaçla Murraya paniculata , yani turuncu yasemin kullanır. Bu bitkilerin ACP/yaban arısı üretimine dahil edilebilmesi için bir ila iki yıllık büyümeye ihtiyaçları vardır. Bitkiler olgunlaştığında, ACP yetişkinleri, çiftleşip bitkinin genç taze dokularına yumurtalarını bıraktıkları büyük yumurtlama kafeslerinde bitkilere tanıtılır. Birkaç gün yumurtlamadan sonra, bitkiler çıkarılır ve yumurtaların açılıp nimflerin uygun boyuta ulaşabileceği bir gelişim kafesine yerleştirilir. Bu yaklaşık bir hafta sürer.
Tamarixia radiata yetişkinleri daha sonra ACP nimfleriyle birlikte kafeslere bırakılır ve burada nimfleri konakçı olarak seçer ve yumurtalarını bırakırlar. Yetişkin T. radiata da ACP nimflerini yer, bu yüzden bu yetişkinler iki gün sonra çıkarılır. T. radiata yumurtaları çatlar ve larvalar pupa olana kadar içeriden ACP nimfleriyle beslenir; birkaç gün sonra yetişkin yaban arıları olarak ortaya çıkarlar ve ekip bunları toplar ve ihtiyaç duyan narenciye üreticilerine gönderir.
Tüm operasyon, belirli bir zamanda çeşitli büyüme aşamalarında en az 17.000 bitki gerektirir. ACP’yi tanıtma ve turuncu yasemini üretim döngüsüne sokma ve çıkarma süreci bitkileri strese sokar; tekrarlanan maruziyetten sonra stres bitki ölümüne neden olabilir ve her yıl bu kayıpları telafi etmek için binlerce tohum edinir ve ekeriz. Bu iki tesis her yıl yüz binlerce yaban arısı üretiyor!
