Fiyatlar düştüğü için Şanlıurfa’daki ekim alanlarında 500 bin dekarlık daralma yaşanan pamukta geçen yılın ürünleri stokta bekliyor. Şubat ayında yaşanan depremin işletmeleri olumsuz etkilediğini vurgulayan üreticiler, ithalat nedeniyle toparlanmanın zor olduğunu belirterek kota talep ediyor.
Türkiye pamuk üretiminin yüzde 40’ının gerçekleştirildiği Şanlıurfa’da ekim sezonu tamamlandı. 500 bin dekarlık alan daralması oldu. Stoklarda geçen sezonun pamuğu bekliyor. Türki cumhuriyetlerden ithalat, sektörü zorluyor. Kota konulsun talepleri yükseliyor. Bölgeden yetkililer desteklerin gecikmesi ve fiyatlardaki sert düşüş nedeniyle üreticinin uzaklaşma eğiliminde olduğuna dikkat çekerek, konuya el atılması gerektiğini söyledi.
Geçen yıl hazır giyim sektöründe küresel ölçekteki resesyon nedeniyle pamuk depolarda kalmış, fiyatlar da 13 TL’ye kadar düşmüştü. Bu yıl toparlanma beklenirken deprem yaşandı. Bölgedeki tesisler zarar gördü. Üretici temsilcileri, özellikle fiyatların düşmesi nedeniyle bölgede, ekim alanlarında 500 bin dekarlık daralmanın yaşandığını bildirdi.
Pamuktan tekstil ham maddeleri üreten sanayiciler ise depolardaki stokların hızlı erimesi için tekstil ham maddeleri ithalatının durdurulmasına ve katma değerli üretimi artıracak yeni destek programlarına ihtiyaç olduğunu aktardı.
İthalat artış eğiliminde
Yıllık 700 bin – 1 milyon ton seviyelerinde gerçekleşen Türkiye pamuk üretiminin yanı sıra 1,2 milyon ton da ithalat yapılıyor. Geçen yıl yüksek bir artışla 3,3 milyar dolarlık ithalat yapıldı. Bu yılın ilk 3 ayında ithalat 414 milyon dolara (179 bin ton) ulaştı. Pamuk ipliği ithalatı da 2022’de %31 arttı ve 1 milyar dolar ile tarihi zirveye çıktı. Yine pamuklu dokuma kumaş ürün grubu ithalatında da 2022 yılında %22 artıyla 531 milyon dolarlık ithalat oldu. Bu artış tekstil sektörünün pamuk, iplik, pamuklu kumaş gibi tüm üretim alanlarını etkiliyor ve milyarlarca dolarlık kapasitenin atıl kalmasına yol açıyor.
Kileci: Daha katma değerli ürünlere yönelmeliyiz
Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri (GAİB) Koordinatör Başkanı Ahmet Fikret Kileci, önce pandemi sonrasında da savaş neticesinde artış gösteren emtia ve ham madde fiyatlarının dünya genelinde sert bir düşüş eğilimi gösterdiğini kaydetti. Küresel piyasalardaki Amerikan pamuk fiyatlarının bir sene öncesine göre %40 gerilediğini ifade eden Kileci, arz – talep dengesindeki bozulma giderilene dek piyasadaki çarpıklığın devam edeceğini aktardı. Kileci, şöyle konuştu, “Standart ürünlerden çıkıp kalite odaklı iş yapmamız lazım. İllaki fiyat odaklı olacak ama en ucuzunu yapmaya kalkarsanız bu iş olmaz. Bunun için uzun zamandır Ar-Ge, inovasyon, yenilik, yeşil dönüşüm diyoruz. Bunu ortaya koyduğumuz gün ihracatımızdaki artış katlanacak. İplik ithalatına kota konulması halinde yerli üretici korunur ancak üretimin de iç piyasanın ihtiyaçlarını karşılayacak seviyede olması lazım. İthalata kota uygulamasında suistimal olmadığı müddetçe ve sürdürülebilir üretim modeline geçildiği durumda yerli üreticimiz faydalanır. Bunun için modern üretim teknikleri kullanılarak parsel parsel küçük üretimler yerine arazi birliğinin sağlanması ve bu yolla daha büyük üretim alanlarında pamuk üreticiliğine geçilmesi lazım. Yapılacak en önemli şey doğru bir teşvik politikası ortaya koymak. Enfl asyonist bir ortamda çiftçilerimizin bu maliyetlerle baş edebilmesi mümkün değil. Nisan ayında tarım ürünlerindeki üretici fiyat endeksi %134. Çiftçimizi korumazsak üretim kanallarımız gittikçe daralacak” uyarısı yaptı.
Yetim: Şanlıurfa’nın lokomotif sektörlerinden biri haline geldi
Şanlıurfa TSO Başkanı Mehmet Yetim, “Harran Ovası’nın pamuk üretiminde önemli merkezlerden biri haline dönüştü. Türkiye pamuk üretiminin yaklaşık %40’ı Şanlıurfa’da gerçekleşiyor. Bu yıl bölgemizde 1,3 milyon ton kütlü pamuk üretimi bekliyoruz. Kentimizde pamuk üretimi kadar toplama, işleme ve ihracatta da hızlı bir gelişim yaşanıyor. Pamuk işleme tesisleri, istihdamın artırılmasına aktif katkı sağlıyor. Sektör büyüyor. Bölgemizde ham pamuk üretimi sayesinde dokuma, giysiler ve diğer tekstil ürünleri ihracatı için önemli yatırımlar kümelendi ve kümelenmeye devam ediyor” dedi.
Eyüpoğlu: İplik ithalatı yerli üretime zarar veriyor
Pamuk fiyatlarındaki gerilemeye rağmen münavebeli tarım sistemi nedeniyle Urfalı çiftçinin pamuktan vazgeçemediğini belirten Şanlıurfa Ziraat Odası Başkanı Ahmet Eyüpoğlu, pamuk ekimlerinin tamamlandığını ve hasat dönemine kadar depolardaki eski dönem stokları azaltacak yeni uygulamalar geliştirilmesi gerektiğini söyledi. Stokların erimemesi durumunda piyasanın dengelenemeyeceğini söyleyen Ahmet Eyüpoğlu, “Geçtiğimiz yıl 35 TL ile 60 TL arasında değişen pamuk fiyatlarının 13 ile 14 TL’ye kadar geriledi. Fiyatlar çiftçiler açısından çok iyi değil ancak başka bir ürün ekme şansımız yok. Fiyatlarının dengelenmesi için dışarıdan getirilen ipliğe kota koyulması ve yerli iplik üreticilerini desteklememiz gerekiyor. Özellikle Türki Cumhuriyetlerden yapılan ucuz iplik ithalatı Türk iplik markalarını zor durumda bırakıyor. Yerli iplik fabrikaları pamuk taleplerini geçen yıla oranla yüzde 25 oranında azalttı. Pamuk ihracatını artıracak yeni düzenlemelerde piyasanın dengelenmesi için yararlı olabilir” dedi.
